پهنه بندی و مکان یابی نواحی گردشگری (ورزشی-تفرجی) در منطقه دنا با استفاده از مدل ترکیبی ECE و STCC

امروزه مفهوم ظرفیت برد که بیانگر حداکثر تعداد کاربرانی است که از یک منطقه طبیعی ورزشی و یا تفرجی در یک زمان معین بدون ایجاد تغییر و آشفتگی در محیط استفاده می کنند، در مدیریت کاربرد گسترده ای دارد. هدف از این مطالعه، تعیین ظرفیت برد تفرجی و ورزشی منطقه دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد بود.

روش شناسی: 

پژوهش حاضر از نوع ترکیبی بوده و در سال های 1399-1400 در منطقه دنا انجام شد. از مدل ارزیابی توان اکولوژیکی (ECE) و ظرفیت برد گردشگری ورزشی (STCC) استفاده شد. از سیستم اطلاعات جغرافیایی نیز برای روی هم گذاری لایه ها و ترسیم نقشه ها استفاده شد. پس از تعیین کاربری های موجود، سه نوع ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر برآورد شد. در ادامه، پهنه های مناسب برای انواع تفرج متمرکز و گسترده شناسایی شدند.

ظرفیت برد فیزیکی منطقه مطالعاتی 18255600 نفر در روز برآورد شد. 5 عامل محدود کننده و 13 پارامتر به عنوان ضریب در محاسبه ظرفیت برد واقعی منطقه مطالعاتی استفاده شد که نتیجه حاصل برابر با 24152158 نفر در روز بود. به منظور محاسبه ظرفیت برد موثر از پارامترهای مدیریتی استفاده شد. در این میان، بیشترین امتیاز به ترتیب متعلق به "تنوع کاربری های تفرجی" و "تنوع کاربری های ورزشی" (4/3 و 3/3) و کمترین امتیاز متعلق به "بهداشت و سلامت" (6/1) بود. بر این اساس، ظرفیت برد موثر برای منطقه مطالعاتی 10626949 نفر در روز تعیین شد. منطقه مورد مطالعه براساس گردشگری متمرکز و گسترده به چهار ناحیه تقسیم شد که عبارت بودند از اکوسیستم کوهستانی-جنگلی، کوهستانی، دشتی و مرتعی و آبی.

فعالیتهای گردشگری از نوع متمرکز که در بخش شمالی منطقه مطالعاتی و در اکوسیستم کوهستانی و جنگلی و نیز اکوسیستم دشتی انجام می شوند، بیشترین میزان آسیب را وارد ساخته اند.