بررسی عوامل روانشناسی تاثیرگذار بر قصد فردی در هر یک از روش های مدیریت سود: کاربست تئوری رفتار برنامه ریزی شده

علی رغم تعداد روزافزون مطالعات در مورد مدیریت سود، شواهد چندانی در مورد نقش تیوری رفتار برنامه ریزی شده به عنوان ویژگی رفتاری مهم افراد در اقدام به مدیریت سود وجود ندارد. بر این اساس، هدف پژوهش طراحی، توسعه و آزمون مدل رفتاری مدیریت سود با کاربست تیوری رفتار برنامه ریزی شده بر اساس ویژگی های روانشناسی بود ه است تا به صورت تجربی نشان دهد که نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل ادراکی و تعهد اخلاقی افراد نسبت به مدیریت سود چه تاثیری بر قصد آن ها در اقدام به روش های مختلف مدیریت سود دارد. ابزار پژوهش را طرح آزمایشگاهی با سه سناریوی مدیریت سود واقعی، مدیریت سود با انتخاب رویه های حسابداری و مدیریت سود با دست کاری اقلام تعهدی و پرسشنامه استاندارد تیوری رفتار برنامه ریزی تشکیل داد ه است. داده های این پژوهش از 278 پرسشنامه  استخراج شده است که توسط دانشجویان مدیریت کسب و کار در سال 1400-1401 تکمیل شده است. دانشجویان به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شده اند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون کروکسال - والیس (آزمونH) و معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد اختلاف معناداری بین نگرش افراد، هنجارهای ذهنی، کنترل ادراکی و تعهد اخلاقی افراد نسبت به روش های مختلف مدیریت سود وجود دارد. همچنین؛ نتایج حاکی از آن است که مدل قصد مدیریت سود با استفاده از تیوری رفتار برنامه ریزی شده در هر سه سناریوی مدیریت سود معنادار است و نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل ادراکی و تعهد اخلاقی افراد نسبت به مدیریت سود بر قصد آن ها در اقدام به مدیریت سود تاثیر معناداری دارند. نتایج حاصل از کاربست تیوری رفتار برنامه ریزی شده جهت پیش بینی اقدام افراد به مدیریت سود را می توان در تدوین برنامه های آموزشی، استاندارد گذاری و همچنین تقویت بکارگیری مکانیزم های کنترل داخلی در شرکت ها بکار برد.