بررسی تاثیر معادباوری بر کیفیت پاسخگویی در نظام حسابداری

از دیدگاه اسلام، منشاء پاسخگویی در اعتقاد به معاد است. با توجه به این که در برخی منابع از حسابداری به عنوان زبان پاسخگویی یاد می شود و محور این تفکر تیوری ساخت یابی است، هدف پژوهش حاضر با تاکید بر عاملیت طبق تیوری ساخت یابی، بررسی تاثیر معادباوری بر کیفیت پاسخگویی در حسابداری می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ رویکرد کمی است. برای تجزیه و تحلیل از روش همبستگی مبتنی بر تحلیل عامل تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری پژوهش در قلمرو زمانی سال 1401 شامل اعضای هیات علمی دانشگاه و حسابرسان رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی است که حجم نمونه طبق روش شناسی مدل یابی معادلات ساختاری 243 نفر تعیین شده است. ابزار جمع آورده داده ها، پرسشنامه استخراجی از تحقیقات پیشین است. تجزیه و تحلیل داده ها در قالب مدل معادلات ساختاری نشان می دهد که تاثیر اعتقاد به معاد بر کیفیت پاسخگویی در حسابداری به صورت قوی معنادار است، این تاثیر از تایید سه نوع رابطه در مسیر پاسخگویی شامل 1- رابطه بین معادباوری و عاملیت، 2- رابطه دوسویه بین عاملیت و ساختار و 3- رابطه بین ساختار و ابعاد اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، مالی و پایداری؛ حاصل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد معادباوری عاملیت، طبق تیوری ساخت یابی در ایجاد ساختارها و نظام های ارزشی و اخلاقی از جمله نظام حسابداری تاثیر دارد که کیفیت پاسخگویی یکی از ارکان نظام حسابداری و گزارشگری مالی است. کیفیت پاسخگویی حاصل از تفکر اعتقاد به معاد، مبتنی بر ابعاد پنج گانه اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، مالی و پایداری است. نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر معادباوری عاملیت در دو بعد نظری و عملی، در صورت بکارگیری می تواند بهبود کیفیت پاسخگویی نظام حسابداری را به دنبال داشته باشد.