ارزیابی اثربخشی طرح های بیابان زدایی از دیدگاه مردمی (مطالعه موردی: طرح بیابان زدایی میبد-اشکذر)

اجرای طرح های بیابان زدایی را نمی توان جدای از اثرات اقتصادی-اجتماعی آنها دانست. در سال های گذشته، طرح های بیابان زدایی متعددی نظیر مالچ پاشی، کشت گونه های مقاوم و غیره در کشور، اجرا گردیده است. در استان یزد نیز طرح های بیابان زدایی زیادی از جمله طرح بیابان زدایی میبد-اشکذر اجرا شده است. بنابراین، هدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر اجرای عملیات طرح های بیابان زدایی از دیدگاه مردمی است. برای انجام این پژوهش، حجم نمونه با استفاده روش کوکران، 286 عدد محاسبه شد. پرسشنامه، بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت طراحی و گویه های متعددی شامل 6 گویه اقتصادی، 5 گویه اجتماعی و 7 گویه مدیریتی در پرسشنامه در نظر گرفته شده و توسط مردم بصورت تصادفی تکمیل گردید. سپس اولویت هر یک از گویه ها با استفاده از آزمون ناپارامتریک فریدمن، بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد که از نظر معیارهای اقتصادی، تاثیر اجرای طرح های جنگلکاری و کانال باد میبد بر کاهش خسارت به اراضی کشاورزی و محصولات با میانگین رتبه ای 82/4 به عنوان اولین اولویت ارزیابی مردمی قرار گرفت. در رتبه های بعدی، کاهش خسارت به اراضی مسکونی و صنعتی و افزایش تولید کشاورزی و باغی در واحد سطح، با میانگین رتبه ای 06/4 و 77/3 ارزیابی شد. در خصوص نگرش مردم نسبت به طرح، نتایج نشان داد که تمایل مردم نسبت به مشارکت در نگهداری طرح با میانگین رتبه ای 30/3 در اولویت اول قرار گرفته است. از نظر معیارهای مدیریتی، کاهش هجوم ماسه های روان، کاهش تولید گردوغبار و طوفان های محلی و کاهش آفات محصولات کشاورزی با میانگین رتبه ای 52/5، 37/5 و 43/4 در اولویت بعدی ارزیابی مردمی قرار گرفت. بنابراین، اثر مثبت طرح های بیابان زدایی توسط ساکنان منطقه، به خوبی احساس شده است و شایسته است به جهت حفاظت بهتر از منابع طبیعی، اقداماتی برای نزدیکی بیشتر مسیولان این بخش و جامعه محلی صورت گیرد.