مقایسه کارایی ترجمه ماشینی برای آموزش مهارت های درک مطلب در انگلیسی برای اهداف آکادمیک

ترجمه ماشینی  یکی از فنون هوش مصنوعی  است که با استفاده از رایانه، متون را از زبانی به زبان دیگر ترجمه می کند. مطالعات محدودی با هدف استفاده از خروجی ترجمه ماشینی برای اهداف زبان آموزی انجام شده است. یکی از جنبه های استفاده از ترجمه ماشینی در آموزش زبان به استفاده از خروجی ترجمه ماشینی برای درک مطلب در یادگیری زبان اشاره دارد. با توجه به این واقعیت که کیفیت خروجی ترجمه ماشینی موضوعی بحث برانگیز بوده است، پژوهش های بیشتری برای بررسی اینکه آیا خروجی آن واجد شرایط کافی برای استفاده به عنوان کمک در دوره های انگلیسی برای اهداف آکادمیک است، مورد نیاز است. این پژوهش با هدف ارزیابی کارایی خروجی ترجمه ماشینی برای دروس درک مطلب انگلیسی برای اهداف آکادمیک از طریق اثبات قابل درک بودن آن و بررسی ادراک دانشجویان انجام شد. این پژوهش تلاشی برای ارزیابی کیفیت خروجی ترجمه ماشینی از نظر قابل درک بودن خروجی ترجمه ماشینی برای دانشجویان شرکت کننده بود.

برای همگن سازی شرکت کنندگان از نظر تسلط به زبان انگلیسی، از آزمون تعیین سطح زبانی آکسفورد استفاده شد. دو نسخه از آزمون درک مطلب یعنی ترجمه انسانی  و ترجمه ماشینی  به 140 دانشجوی ایرانی در مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان داده شد. این آزمون شامل 25 آیتم چند گزینه ای بود که درک شرکت کنندگان از اطلاعات مندرج در متن و همچنین درک مرتبه بالاتری که مستلزم استنباط و نتیجه گیری بود را ارزیابی می کرد. به منظور بررسی پایایی آزمون ها از فرمول KR-21 استفاده شد و نتایج نشان داد که هر دو آزمون ترجمه ماشینی (83/0) و آزمون ترجمه انسانی (78/0) پایایی دارند. به منظور بررسی ادراک شرکت کنندگان از کارایی خروجی ترجمه ماشینی که در آزمون با آن مواجه شدند، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با برخی از شرکت کنندگان انجام شد.

از طریق آزمون های ناپارامتریک مانند آزمون های اسپیرمن و من ویتنی مشخص شد به طور کلی، خروجی ترجمه ماشینی با خروجی ترجمه انسانی قابل رقابت است. علاوه بر این، از نظر مهارت های فرعی درک مطلب، کیفیت دو ترجمه قابل مقایسه بود. علاوه بر این، یافته های حاصل از مصاحبه نشان داد دانش آموزان علی رغم مشکلات جزیی موجود در خروجی مانند خطاهای صرفی- نحوی یا معادل های واژگانی نامناسب، ترجمه ماشینی را کمکی اساسی برای فعالیت های درک مطلب خود می دانستند.

این پژوهش نشان داد کارایی خروجی ترجمه ماشینی وابسته به خواننده هدف و وابسته به متن است، زیرا هم توسط ویژگی های خواننده و هم متن تعیین می گردد. این موضوع در نمرات کسب شده توسط دانشجویان در گروه های مختلف کاملا مشهود بود. بنا براین پژوهش حاضر درک پژوهشگران را از ترجمه ماشینی و تاثیر آن بر درک مطلب افزایش می دهد.