روغن دانه خار مریم (marianum Silybum) به عنوان منبع روغنی جدید خوراکی

روغن های گیاهی نقش مهمی در تهیه غذا و همچنین فرمولاسیون مواد غذایی داشته و سهم بسزایی در رژیم غذایی و سلامت  ایفا می کنند. شناسایی و کشت دانه های روغنی جدید، گامی مهم در جهت تامین روغن مورد نیاز در کشور است. گیاه خار مریم یا ماریتیغال با نام علمی marianum Silybum یک گیاه علفی یک ساله و یا دو ساله می باشد که از زمان های قدیم کاربرد های پزشکی، دارویی و صنعتی فراوانی دارد. این گیاه به دلیل ویژگی های بیولوژیکی، نیاز به کود بسیار کم و بخصوص مقاوم به شرایط خشکی و خاک های ضعیف است و با شرایط آب و هوایی اغلب مناطق ایران سازگاری دارد. دانه ماریتغال شامل درصد قابل توجهی روغن (20-30%) با ارزش تغذیه ای بالا به دلیل وجود اسیدهای چرب ضروری مانند اسیدهای لینولییک (40-60%)، اولییک (20-32%) و ترکیبات آنتی اکسیدانی و زیست فعال همچون توکوفرول ها، کاروتنوییدها و استرول ها است. لذا روغن حاصل از دانه ماریتغال با توجه به مصرف طولانی مدت آن در جوامع مختلف و ترکیبات زیست فعال آن می تواند به عنوان روغن خوراکی جدیدی موردنظر قرار بگیرد. در این مقاله مروری، نگاهی اجمالی به گیاه ماریتیغال، درصد روغن و ترکیبات آن در مناطق مختلف پرداخته شده است. با توجه به گزارش های علمی و مقالات، کشت و توسعه این دانه ی روغنی جدید و ارزشمند با ارزش اقتصادی خوب بعنوان منبع روغنی جدید توصیه می شود.