برهم کنش دو وجه خوانداری و دیداری «عناوین تایپوگرافیک» در تیتراژ و پوستر هفت فیلم کودک و نوجوان: بر اساس نظریه اسکات- نیکولایوا

تیتراژها و پوسترهای سینمایی علاوه بر کارکرد معرفی فیلم دارای کارکرد تبلیغی- هنری هستند. امروزه در تیتراژ فیلم ها و پوسترهای سینمایی از تایپوگرافی به منظور برجسته سازی هنری- تجاری عنوان استفاده می شود. تایپوگرافی، کارکرد بصری- هنری مازادی به متن خوانداری می دهد. عناوین تایپوگرافیک در فیلم ها و پوسترها از دو طریق در تشکیل معنا مشارکت می کنند: یکی برهم کنش برون نوشتاری و دیگری برهم کنش درون نوشتاری. برهم کنش برون نوشتاری عبارت است از تعامل عنوان با همسایگانش (با موسیقی، تصاویر مجاور عنوان و پلان های تصویری متحرک در پس زمینه ی عنوان) و برهم کنش درون نوشتاری عبارت است از تعامل وجه خوانداری با وجه دیداری عنوان (وجه تایپوگرافیک آن). موضوع مطالعه ی این مقاله به برهم کنش درون نوشتاری عناوین فیلم های کودک و نوجوان محدود شده است. درهمین راستا، پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی در پی پاسخ به چگونگی برهم کنش معنایی دو وجه خوانداری و دیداری تایپوگرافی های عناوین مندرج در تیتراژ آغازین فیلم ها و پوسترهای سینمایی است. رهیافت این مقاله مبتنی بر نظریه ی برهم کنش پنج گانه ی متن و تصویر است که اسکات و نیکولایوا آن را درخصوص تعامل نوشتار و ابژه ی فرانوشتاری تصویر (برهم کنش برون نوشتاری) ارایه داده اند، لیکن نوآوری مقاله ی پیش رو در این است که با تسری روش دسته بندی ایشان، برهم کنش درون نوشتاری (برهم کنش دو وجه دیداری و خوانداری نوشتار) را مورد توجه قرار می دهد. نمونه های مورد مطالعه ی این مقاله به روش هدفمند انتخاب شده اند و شامل عنوان بندی های هفت فیلم و پوستر سینمایی و انیمیشن کودک و نوجوان به نام های «شهر گربه ها»، «دختر قدبلند»، «فیل شاه»، «زندگی خصوصی حیوانات خانگی»، «پرواز ممنوع»، «پسر دلفینی»، و «بالا» است. علت انتخاب آن ها به نوآوری و جایگاه هنریشان بستگی ندارد؛ بلکه دلیلش آن است که نمونه های یادشده تمام انواع پنج گانه ی دسته بندی اسکات- نیکولایوا را پوشش می دهند. ازیک سو بسامد بالای بازی های تایپوگرافیک در عنوان بندی فیلم ها و پوسترهای سینمایی کودک و نوجوان و ازسویی دیگر خلا پژوهش در این حوزه، ضرورت تحقیق را مسجل می کند. نتیجه ی پژوهش پیش رو، نشان می دهد که در تیتراژ آغازین فیلم ها و نیز در پوسترهای سینمایی، عنوان فیلم نه تنها از طریق برهم کنش بیرونی با همسایگانی نظیر موسیقی و پلان های تصویری پس زمینه، بلکه از طریق برهم کنش درونی به پنج سبک گوناگون در معناسازی ایفای نقش می کند: تقارنی، تکمیلی، توسیعی، ترکیبی و تناقضی.