اثر تمرین ورزشی و رژیم غذایی، به تنهایی، بر هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) و گلوکز ناشتا در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک: مطالعه ی مرور نظام مند فراتحلیل

بیماری دیابت نوع یک (Type 1 Diabetes) T1D، یک بیماری خودایمنی است. بهترین راه کنترل T1D، کنترل سطح قند خون، تغییر سبک زندگی از جمله رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی است. هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی اثر تمرین ورزشی و رژیم غذایی، به تنهایی، بر هموگلوبین گلیکوزیله (glycated hemoglobin, HbA1c) و گلوکز ناشتا در بیماران T1D بود.

جستجوی سیستماتیک در پایگاه های اطلاعاتی PubMed، Web of Science، Scopus و Google Scholar برای مقالات انگلیسی منتشر شده تا اکتبر 2022 انجام شد. فراتحلیل برای بررسی اثر تمرین ورزشی و رژیم غذایی، به تنهایی، بر HbA1c و گلوکز ناشتا در بیماران مبتلا به T1D انجام گردید. تفاوت میانگین استاندارد شده (Standardized mean difference) SMD، تفاوت میانگین وزنی (Weighted mean difference) WMD و فاصله ی اطمینان 95 درصد با استفاده از مدل اثر تصادفی محاسبه شد.

نتایج 14 مطالعه با 637 دختر و پسر مبتلا به T1D نشان داد که تمرین ورزشی، سبب کاهش معنی دار HbA1c (0/03 = P، 0/55- = SMD) در بیماران T1D نسبت به گروه شاهد شد. اما تمرین ورزشی، سبب کاهش معنی دار گلوکز ناشتا (0/07 = P، mg/dL14/28- = WMD) در بیماران T1D نسبت به گروه شاهد نشد. همچنین رژیم غذایی باعث کاهش معنی دار HbA1c (0/6 = P، 0/04- = SMD) و گلوکز ناشتا (0/1 = P ،mg/dL 18/52- = WMD) در بیماران T1D نسبت به گروه شاهد نشد.

مطالعه ی حاضر نشان داد که تمرین ورزشی به عنوان یک راهکار غیردارویی برای کاهش HbA1c برای بیماران T1D پیشنهاد می شود. با توجه به نتایج فراتحلیل حاضر، مناسب ترین شیوه ی تمرین برای کاهش HbA1c، تمرین ترکیبی است. اما رژیم غذایی به تنهایی اثری بر HbA1c در بیماران T1D ندارد.