تدوین الگوی نهادینه سازی فرهنگ خدمت در سازمان های دولتی ایران

سازمان ها در دنیای متغیر امروز با توجه به تغییر و تحولاتی که در عرصه های گوناگون ایجاد شده است، باید نسبت به نهادینه سازی فرهنگ سازمانی در بین کارکنان خود اقدام کنند. به نظر می رسد ضرورت تحول نظام اداری بیش از هر زمان دیگری احساس می شود که برای این منظور؛ شناسایی مسایل ، مشکلات و چالش های آن در اولویت قرار دارد. مشکلات و چالش های نظام اداری دارای چندین بخش است که یکی از آنها فرهنگ خدمت است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی نهادینه سازی فرهنگ خدمت در سازمان های دولتی ایران انجام پذیرفته است که از حیث هدف کاربردی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام پذیرفته است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی که به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده تعداد 15 نفر از خبرگان و متخصصان و صاحب نظران حوزه مدیریت دولتی براساس روش غیر‎ ‎احتمالی‎ ‎قضاوتی‎ ‎انتخاب شدند و با پیاده سازی آن در نرم افزار MAXQDA، مولفه ها شناسایی و تلخیص گردیده است. نتایج نشان داده است که در بعد عوامل سازمانی، مولفه های آموزش و یادگیری خدمت، رهبری و مدیریت کارکنان و رویکرد مدیریت و قدرت دارای بیشترین مفهوم و اهمیت بوده است. در بعد عوامل محیطی نیز خط مشی گذاری ، منافع و مشارکت عمو می ، باورهای مذهبی و رفتار، هویت و ارزش های انسانی دارای بیشترین مفهوم و اهمیت است. در نتیجه سازمان های دولتی مولفه های فرهنگ خدمت را شناسایی و بر اساس آنها راهکارهایی برای بهبود و نهادینه سازی فرهنگ خدمت در کارکنان طراحی و نسبت به آموزش آنها اقدام کنند. در سازمان های دولتی، فرهنگ مطلوب خدمت که شامل عوامل سازمانی، فردی و محیطی است، باید بر اساس یادگیری فرهنگ خدمت (داستان ها، شعایر، نمادهای فیزیکی ، امتیازات ویژه، زبان رمز و آموزش) و استمرار فرهنگ خدمت (گزینش، جامعه پذیری، مدیریت عالی و تقویت ارزش ها) فرهنگ خدمت مطلوب را در سازمان خود نهادینه (آموزش، پاداش، قوانین و مقررات، جابجایی) سازند. با توجه به نتایج، برنامه ریزی برای بهبود ابعاد و مولفه های نهادینه کردن فرهنگ خدمت در سازمان های دولتی ضروری است واز طرفی مولفه های فرهنگ خدمت که دارای اهمیت بیشتری هستند، باید توسط مدیران در سازمان با روش های مناسب، نهادینه سازی و تثبیت شوند.