نقد و بررسی شاخصه های روایات تقیه ای در تفسیر

از تقیه به عنوان یکی از اسباب صدور حدیث یاد می شود. شناخت روایاتی که در شرایط خاص تقیه صادر شده اند، نیازمند بررسی دقیق است؛ چراکه معصومu در این شرایط به بیان حکم واقعی و نظر صحیح خود نپرداخته است. وجود چنین روایاتی در حوزه تفسیر مورد اختلاف است. معتقدان به وجود تقیه در روایات تفسیری، شاخصه هایی برای این دسته از روایات تعیین کرده اند. در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و استناد به منابع روایی، در پی پاسخ به این پرسش هستیم که چه شاخصه هایی برای روایات تقیه ای در تفسیر ارایه شده است؟ و آیا ادعای تقیه ای بودن این روایات صحیح است؟ در این بررسی، مخالفت با مبانی کلامی و اعتقادی شیعه، موافقت با مذهب عامه، شهرت در میان عامه و مخالفت با سیاق آیات، به عنوان 4 شاخصه روایات تقیه ای تفسیری مطرح شده است. با نقد و بررسی این دسته از روایات، ضعف ادعای تقیه ای بودن آن ها به دلایلی چون نداشتن مهم ترین ویژگی های صدور روایت تقیه ای، تصریح بر جعلی بودن آن ها، راهیابی اسراییلیات در این دسته از روایات و تضاد برخی از این روایات با آیات قرآن روشن گردید.