مطالعه تطبیقی دامنه ممنوعیت کمک یا تشویق فعالیت‏ های منع‏ شده در ‏معاهدات جهانی خلع سلاح

در بعضی معاهدات خلع‏ سلاح، کمک و تشویق یا ترغیب فعالیت ‏های ممنوع، غیرقانونی اعلام شده است. منظور از فعالیت ‏های ممنوع اقداماتی است که بر ‏اساس معاهده خلع‏ سلاح، دولت‏ها از انجام آن‏ها منع شده ‏اند. با این‏ حال، محدوده دقیق این ممنوعیت هنوز مورد بحث صاحب ‏نظران است. سعی نگارندگان پژوهش حاضر بررسی این پرسش اساسی است که گستره ممنوعیت کمک، تشویق و ترغیب تا کجاست و چه مرزهایی می‏توان برای آن ترسیم نمود؟ به ‏این منظور، موضوع کمک در پنج معاهده اصلی خلع سلاح بررسی شده و با بهره ‏گیری از داده ‏های کتابخانه‏ ای و کاربست روش توصیفی تحلیلی، دو یافته مهم به ‏دست آمده است: نخست اینکه هرچند فقدان تعریف مورد اجماع برای کمک، تشویق یا ترغیب و عدم اهتمام دولت‏ ها به تبیین موضوع در رویه داخلی و بین ‏المللی به تداوم ابهام در محدوده این مقرره منجر شده است، اما این ابهام فوایدی نیز دارد؛ ازجمله افزایش آزادی عمل دولت‏ ها در همکاری با کشورهای غیرعضو معاهده و اینکه برآیند دیدگاه ‏های دولت ‏ها در مذاکرات مقدماتی و رویه ‏های بعدی آنها، تفسیر مضیق از مقرره کمک را تایید می‏ نماید. بر این اساس، هر فعلی که با هدف و موضوع معاهده مغایرت داشته باشد و آگاهانه به قصد تسهیل ارتکاب اعمال ممنوع یا تحریک به انجام آنها صورت گیرد، کمک به آن یا تشویق قلمداد می‏‏ شود.