واکاوی مفهوم زنده بودن در مطالعات اجرا از منظر پگی فلن و فلیپ اسلندر

زنده بودن، یکی از مهم‏ترین اصطلاحات در هنرهای اجرایی به طور خاص، و سایر هنرها به طور عام است. به ویژه از حدود دو دهه پیش با فراگیری بینارسانگی و چندرسانگی در هنرهای اجرایی، مباحث مربوط به زنده ‏بودن، به نحو جدی ‏تری مطرح شدند و نظریه ‏پردازان متعددی درباره این اصطلاح به بحث و تبادل‏ نظر پرداختند. در سال‏ های اخیر نیز رشد فزاینده کاربرد فنون و تمهیدات مرتبط با فیلم در اجرا مناقشات بسیاری درخصوص این اصطلاح به همراه داشته است. بدیهی است زنده‏ بودن در حوزه ‏های متنوعی نظیر مطالعات اجرا، مطالعات رسانه، مطالعات ورزش، مطالعات موسیقی، مطالعات فرهنگی و غیره قابل بررسی است، اما تمرکز پژوهش حاضر بر حوزه مطالعات اجرا و ناگزیر تا حدی بر مطالعات رسانه است. پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر بر آن است تا با واکاوی آراء فلن و اسلندر درباره زنده بودن در حوزه مطالعات اجرا به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می‏ توان این نظرات را در پرتو تحولات اخیر در فرم ‏های اجرایی به ویژه با گسترش اجراهای دیجیتال و بینارسانه ‏ای مورد ارزیابی مجدد قرار داد. نتایج نشان می‏ دهد ضمن این‏که هر دو نظریه‏ پرداز به ناپایداری و ناپدیدشدن اجرای زنده پس از اتمام آن اذعان دارند، هم دیدگاه هستی‏ شناختی مبتنی بر تقابل اجرای زنده و اجرای رسانه ‏ای‏ شده فلن و هم مباحث اسلندر مبتنی بر تاریخمندی و مشروط بودن زنده بودن، با فراگیری فرم ‏های اجرایی نوین ترکیبی، به ‏ویژه پس از تحولات اخیر در اجراهای دیجیتال و مجازی نیازمند بازنگری ‏اند.