واکاوی روان شناختی انسانیت زدایی در رمان بندر فیلی اثر بختیار علی

بختیار علی از رمان نویسان بلندآوازه کرد معاصر است که رویکرد ویژه او در آثار ادبی اش، بازنمایی رنج های مردم کرد در سرزمین های تحت اشغال دولت های توتالیتر و استعمارگر و تصویر انسانیت منکوب شده و به تاراج رفته انسان معاصر در دوره هژمونی جنگ و اسلحه بر سرنوشت مردم ستمدیده و استبدادزده است. رمان بندر فیلی که در آن به تصویرسازی نسل کشی و تبعید کردهای فیلی عراق پرداخته شده، روایتی واقعی از تباهی زندگی کودکی فیلی است که مردمش با انکار هویت روبرو بوده و سرنوشت او و مادرش در گردابه انسانیت زدایی توسط بعثی ها، به رنج و بی بهره گی از آزادی و حق زندگی و پایمال شدن کرامت انسانی می انجامد. از آن روی که تاکنون جستار مستقلی به بررسی انسانیت زدایی در رمان بندر فیلی نپرداخته است، نگارنده بر آن است تا به بررسی این پدیده در این رمان بپردازد. مساله بنیادین پژوهش حاضر این است که بن مایه های انسانیت زدایی، چگونه و در چه قالب هایی در رمان بندر فیلی، نمود یافته و با چه مفاهیمی پیوند خورده است؟ جهت بررسی این مساله، نگارنده از روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر بررسی روان شناختی بن مایه های انسانیت زدایی در این رمان بهره گرفته است. انسانیت زدایی قومی و نژادی، انسانیت زدایی مضاعف، انسانیت زدایی مکانیکی، انسانیت زدایی حیوانی، اهریمن انگاری و ذهن مندی زدایی از پربسامدترین جلوه های انسانیت زدایی در رمان بندر فیلی است که دستاویزی در جهت توجیه پروسه نسل کشی و تبعید و وسیله ای برای ادامه روند تحقیر و شکنجه روحی و جسمی و سیطره افکندن هرچه بیشتر بر سرنوشت قربانی بوده و چرخه تخریب و تباهی شخصیت به عنوان سوژه سرکوب شده و فراموش شده را سرعت بخشیده است.