بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان دختر دارای اعتیاد اینترنتی

استفاده از اینترنت به سرعت در سراسر جهان افزایش یافته است؛ اما ممکن است بر سلامت روان دانش آموزان تاثیر منفی بگذارد و مشکلات رفتاری و تحصیلی را به همراه داشته باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان دختر دارای اعتیاد اینترنتی انجام شد.

پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر لاهیجان در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل دادند. از این جامعه، 34 نفر داوطلب واجد شرایط به روش نمونه گیری هدفمند وارد مطالعه شدند و در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه هفده نفر) قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه اعتیاد اینترنتی (یانگ، 1998) و پرسش نامه تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) بود. سپس برای گروه مداخله طی هشت جلسه نوددقیقه ای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به صورت هفته ای یک بار اجرا شد. گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام مداخله، بلافاصله پس آزمون و دو ماه بعد پیگیری انجام شد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون بونفرونی در نرم افزار SPSS نسخه 26 صورت گرفت. سطح معناداری در آزمون های آماری پژوهش، 0٫05 در نظر گرفته شد.

نتایج نشان داد، مقایسه میانگین های پیش آزمون با پس آزمون و پیش آزمون با پیگیری برای مولفه های راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه متغیر تنظیم شناختی هیجان در گروه مداخله معنادار است (0٫001>p)؛ همچنین برای این متغیر، تاثیر ماندگاری شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در گروه آزمایش در مرحله پیگیری به تایید رسیده است.

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی موجب افزایش راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان و کاهش راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان در دانش آموزان دختر دارای اعتیاد اینترنتی شد. پیشنهاد می شود روش درمانی مذکور برای افزایش راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان و کاهش راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان به کار رود.