برآورد تعداد مراقبین سلامت مورد نیاز در مراکز خدمات جامع سلامت حاشیه شهر ایران با استفاده از شاخص حجم کار

در سالهای اخیر، سازمانهای بسیاری در جستجوی یافتن بهترین روش برای دست یافتن به تخمین تعداد نیروی انسانی مورد نیاز سازمان میباشند ولی از آنجایی که پایه و اساس روش های برآورد نیروی انسانی مورد نیاز، پیشبینی است، این روش ها، برای سازمانها و به ویژه سازمانهای بهداشتی و درمانی، بسیار چالشبرانگیز بوده است. اخیرا، از رویکردهای برآورد نیروی انسانی با استفاده از حجم واقعی کار (WISN) در سازمانهای زیادی استفاده شده است، در این پژوهش نیز با استفاده از این رویکرد به برآورد تعداد مراقبین سلامت خانواده مورد نیاز در مراکز خدمات جامع سلامت حاشیه شهر، پرداخته شده است.

پژوهش حاضر از نوع مطالعات کمی- کیفی است که در مرحله اول، عوامل موثر و مهم در برآورد نیروی انسانی مورد نیاز در سازمانها، با مرور متون مرتبط به دست آمد. در مرحله دوم، از طریق برگزاری جلسات گروه متمرکز، ریز فعالیت های فرایند ارایه خدمات توسط مراقبین سلامت، در مراکز جامع خدمات سلامت استخراج گردید. در مرحله سوم، با استفاده از رویکرد شاخص بار کار، اختلاف و نسبت نیروی انسانی موجود به نیروی انسانی مطلوب به دست آمد و در نهایت، نورم نیروی انسانی مورد نیاز مراقبین سلامت در مراکز جامع خدمات سلامت به دست آمد.

در مرحله اول، از بررسی متون مرتبط چهار عامل ضمنی که میبایست هنگام تحلیل نتایج حاصل از بکارگیری روش شاخص بار کار به عنوان عوامل تاثیرگذار بر تعداد نیروی انسانی مورد نیاز، مورد توجه قرار بگیرند، به دست آمد. در مرحله بعدی، تحلیل نتایج حاصل از جلسات گروه متمرکز، به شناسایی 16 فعالیت اصلی، 9 فعالیت پشتیبان و 9 فعالیت مضاعف مراقبین سلامت، انجامید. در مرحله سوم، با استفاده از استاندارد فعالیتهای اصلی، الونس گروهی و اختصاصی، نسبت و اختلاف WISN به دست آمد. این نسبت بیشتر از یک و اختلاف مثبت بود که حاکی از کمبود نیروی انسانی و فشار بار کاری بر مراقبین سلامت شاغل در مراکز خدمات جامع سلامت حاشیه شهر بود.

مرور متون مرتبط، نشان میدهد تا کنون پژوهشهای زیادی در حوزه درمان با هدف برآورد نیروی انسانی مورد نیاز صورت گرفته است ولی متاسفانه علیرغم اهمیت فراوان بخش بهداشت همچنان توزیع نیرو با استفاده از نسبت نیرو به جمعیت تحت پوشش انجام میپذیرد. بنابراین ضرورت انجام مطالعات بیشتر در این حوزه گسترده و مهم مشهود میباشد. همچنین، با عنایت به اینکه گردآوری داده ها از سطح معاونتهای بهداشتی قطبهای ده گانه آمایشی سرزمین صورت گرفته است، به نظر میرسد، امکان بهره مندی از اطلاعات به دست آمده در این مطالعه، برای برآورد تعداد مراقبین سلامت مورد نیاز در مراکز جامع خدمات سلامت کشور البته با لحاظکردن تفاوتهای منطقه ای، وجود دارد.