دشواره های فهم اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)؛ چرایی و چیستی

شناخت شایسته و اجتهاد دایمی در مبانی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) به عنوان نرم افزار سیاست و حکومت در ایران پساانقلاب، امری ضروری برای تداوم مسیر بالندگی انقلاب اسلامی تلقی شده و هرگونه اهمال نسبت به آن می تواند با انحراف در نظم اندیشگی، به افساد ماهیت درونی نظام سیاسی نیز کشانده شود. لذا، شناسایی عواملی که به نحوی می تواند بر عدم شناخت قرین به واقع از اندیشه ایشان موثر باشد، به عنوان هدف این تحقیق برگزیده شده است.

روش شناسی پژوهش: 

این تحقیق با بهره گیری از روش کیفی «تحقیقات پس از وقوع»، درصدد شناسایی آن دسته از عوامل ذهنی است که می تواند در شناخت ناصواب اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) موثر باشد. نگارنده با پذیرش این پیش شرط که امکان حصول به چارچوبه هایی برای فهم غایات و مقصود مولف از متن وجود دارد، با بهره گیری از نظریه هرمنوتیک، تلاش در شناسایی آن دسته از انگاره های ذهنی دارد که در شناخت اندیشه سیاسی امام تاثیرگذار هستند.

یافته های این تحقیق حکایت از آن دارد که حداقل 10 عامل ذهنی می تواند در شکل دهی به این انگاره های ناصواب در فهم اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) موثر باشد که عبارتند از: تحریر ایدیولوژیک اندیشه سیاسی، تحمیل نظریه بر اندیشه، قدسی انگاری، نگاه تک ساحتی به اندیشه، فقدان تمایزگذاری میان اندیشه سیاسی و آراء سیاسی، اکنون انگاری، عدم بسط نظری اندیشه، نوع نگاه معرفت شناختی از قدرت و سیاست، عدم توجه به بافت و موقعیت در پردازش اندیشه و عدم توجه به واقعیت بیرونی هر اندیشه.

چالش های معرفتی و انگاره های ذهنی نقش بسزایی در شکل بخشی به فضای تفهمی مفسر داشته و می تواند به مثابه یک عامل پیشینی و پیش فرض عمل نماید و پدیده را بر اساس آن مورد مطالعه و بازخوانش قرار دهد.