گزینش مقدماتی گونه های مختلف جنس گلابی (Pyrus) برای پاکوتاهی و جذب عناصر غذائی

پاکوتاهی و قدرت جذب عناصر غذایی از مهمترین صفات در برنامه های به نژادی پایه های گلابی می باشند. بر این اساس، در پژوهش حاضر خصوصیات رشدی و جذب عناصر غذایی درشت مغذی و آهن در دانهال های 13 گونه بومی و وارداتی جنس گلابی (Pyrus)، یک هیبرید بین گونه ای تجاری و سه پایه رویشی متداول پیرودوارف (Pyrodwarf)، کویینس EMA و کویینس BA29 از گونه به (Cydonia oblonga Mill.) مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. ارزیابی ها در شرایط کنترل شده در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 تکرار در یک دوره رشدی شش ماهه در سال 1401 انجام شد. خصوصیات رشدی و شاخص کلروفیل در 70، 120 و 160 روز پس از استقرار مواد گیاهی و جذب عناصر غذایی N، P و K همراه با عنصر آهن به عنوان مهمترین عنصر ریزمغذی در مقایسه با پایه های جنس Pyrus و Cydonia در 160 روز پس از استقرار، ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان پاکوتاهی در گونه P. syriaca و سپس پایه های رویشی، و بیشترین رشد در دانهال های بذری گونه P. communis حاصل از رقم درگزی و سپس گونه P. bretschneideri مشاهده شد. همچنین سه گونه جنس Pyrus با منشاء جنوب شرقی آسیا نیز جزو پررشدترین گونه ها بودند. در گونه P. syriaca کمترین طول میانگره در 160 روز پس از استقرار با میانگین 1/61سانتی متر مشاهده شد که نشانگر تاثیر این صفت در پاکوتاهی این گونه بود. در رابطه با قدرت جذب عناصر، سه گونه P. hyrcana، P. nivalis و P. pashia بیشترین جذب نیتروژن و دو گونه P. amygdaliformis  و P. nivalis بیشترین جذب فسفر را داشتند و گونه P. syriaca، با دو درصد پتاسیم برگی، از قدرت جذب بالای این عنصر برخوردار بود. همچنین کلیه گونه های جنس Pyrus در مقایسه با پایه های متعلق به گونه C. oblonga از محتوای آهن کل بالاتری برخوردار بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، ارزیابی های تکمیلی در رابطه با امکان استفاده مستقیم از گونه P. syriaca به عنوان پایه بسیار پاکوتاه کننده برای باغ های متراکم و یا فوق متراکم گلابی و یا استفاده از این گونه در برنامه های بهنژدای گلابی پیشنهاد می شود.