تغییرات فصلی و مکانی پذیرفتاری مغناطیسی گردوغبار خیابانی در چند شهرستان اصفهان و ارتباط آن ها با غلظت برخی فلزات سنگین

گردوغبار خیابانی ذراتی کوچکتر از 100 میکرومتر است که وارد محیط های شهری می شود. ویژگی های مغناطیسی این ذرات و ارتباط آن ها با غلظت فلزات سنگین، کمتر مورد توجه پژوهشگران در ایران قرار گرفته است. اهداف این مطالعه شامل بررسی تغییرات مکانی و فصلی پذیرفتاری مغناطیسی و همچنین تعیین ارتباط آن با غلظت فلزات سنگین در گردوغبار خیابانی در چند شهر استان اصفهان است. نمونه برداری در نیمه اول ماه دوم هر فصل، به تعداد 20 نمونه از شهر اصفهان و 10 نمونه از هر یک از  5  شهر دیگر استان انجام شد. اندازه گیری غلظت برخی عناصر سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی و همچنین اندازه گیری مقادیر پارامترهای مغناطیسی روی نمونه های گردوغبار خیابانی انجام شد. نتایج نشان داد، زیاد بودن مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی در شهر نطنز می تواند به دلیل مواد مادری حاوی کانی های فرومنیزیم و در سایر شهرها به خصوص اصفهان، فعالیت های انسانی باشد. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، همبستگی زیاد مولفه اول با پذیرفتاری مغناطیسی و غلظت عناصر روی، مس و کروم و همبستگی زیاد مولفه دوم با پذیرفتاری مغناطیسی وابسته به فرکانس و غلظت عناصر نیکل و کبالت را نشان داد که می تواند به احتمال زیاد، نشان دهنده وابستگی و جذب این عناصر به ذرات نزدیک به فوق پارامغناطیس و به ذرات درشت چند وجهی باشد. وجود همبستگی های زیاد میان پارامترهای مغناطیسی با غلظت عناصر مس و روی و همبستگی های کم یا منفی غلظت عناصر سرب، نیکل، کروم و کبالت با پذیرفتاری مغناطیسی  به ترتیب منشا انسان زاد و طبیعی آن ها را تایید کرد. مقدار بزرگتر پارامترهای مغناطیسی گردوغبار خیابانی در فصل بهار، منعکس کننده غلظت چشمگیر کانی های مغناطیسی در این فصل در مقایسه با فصل های پاییز و زمستان و افزایش سهم فعالیت های انسانی است.