تحلیل تطبیقی بداء

بداء در نگاه مفسران امامیه به معنای إبداع و إظهار است، یعنی آنچه برای بشر مجهول است، خداوند آن را آشکار می کند، همانند نسخ با این تفاوت که نسخ در امور تشریعی است اما بداء در تکوینیات اتفاق می افتد.با توجه به انواع قضای الهی که به حتمی و غیر حتمی تقسیم می شود، بداء در قضای غیر حتمی اتفاق می افتد و محدوده ی آن علم فعلی خداوند است نه علم ازلی و در واقع بداء علم به تغییر است نه تغییر در علم الهی. مفسران زیدیه و اهل سنت در ظاهر بداء را انکار کرده و آن را متنافی با علم ازلی خداوند می دانند اما در سخنانشان همان معنایی را اراده می کنند که امامیه از بداء به آن اعتقاد دارد و در عمل آنرا می پذیرند زیرا جز با اعتقاد به امکان تغییر در وضعیت موجود، نمی توان آنرا از خدا در خواست کرد.