ارزیابی مخاطرات محیطی و آسیب پذیری منطقه حفاظت شده حرا با استفاده از مدل DPSIR

مخاطرات محیطی از مهم ترین عوامل افزایش آسیب پذیری در مناطق تحت حفاظت است، از این رو شناسایی این مخاطرات در اکوسیستم های طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در پژوهش حاضر به ارزیابی مخاطرات محیطی و آسیب پذیری در منطقه حفاظت شده حرا در چارچوب مفهومی مدل DPSIR پرداخته شد و سپس اولویت و رتبه بندی این مخاطرات با استفاده از روش TOPSIS تعیین شد. مطابق نتایج، 31 عامل در وقوع مخاطرات محیطی در منطقه اثر دارند که 24 عامل دارای منشا انسانی و 7 عامل دارای منشا محیطی هستند. نتایج حاکی از آن است که مهم ترین عامل وقوع مخاطرات محیطی در منطقه حرا، عوامل انسانی است. افزون بر این، مطابق نتایج وزن دهی و اولویت بندی مخاطرات محیطی در منطقه، بیشترین وزن مربوط به «شدت اثر» و کمترین وزن مربوط به «احتمال وقوع» مخاطرات محیطی اختصاص است. درجه مخاطره پذیری عوامل تهدیدکننده منطقه نیز حاکی از آن است که از 31 عامل شناخته شده، 11 عامل از مخاطرات تحمل ناپذیر و 10 عامل از مخاطرات محیطی شایان توجه هستند. بر این اساس، توسعه فعالیت های انسانی و تداوم شدت وقوع مخاطرات محیطی می تواند به افزایش آسیب پذیری و همچنین اثرهای جبران ناپذیر در منطقه حفاظت شده حرا منجر شود. بنابراین کنترل این مخاطرات مستلزم برنامه ریزی و مدیریتی یکپارچه در سطح منطقه است. در این زمینه، نتایج به دست آمده می تواند با ارایه گستره ای از مخاطرات محیطی و درجه مخاطره پذیر بودن منطقه حفاظت شده حرا، به تصمیم گیران و برنامه ریزان در تدوین برنامه ای مدیریتی و نیز اتخاذ اقداماتی راهبردی در این منطقه کمک کند.