بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی در قوانین برنامه توسعه اول تا ششم جمهوری اسلامی ایران

شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می دهد سرمایه اجتماعی به موفقیت برنامه های توسعه منجر می شود. در این مقاله تلاش می شود جایگاه سرمایه اجتماعی در برنامه های توسعه بررسی شود و برای ارتقای این جایگاه در قانون های توسعه آینده پیشنهادهایی ارایه شود. سوال اصلی این است که در برنامه های توسعه چگونه به سرمایه اجتماعی پرداخته شده بود؟ برای بررسی این موضوع از روش تحلیل مضمونی استفاده می شود. در سه برنامه نخست توسعه، رویکرد اقتصادی غالب بود و حتی نامی از سرمایه اجتماعی در این برنامه ها نیست. از برنامه چهارم به بعد سرمایه اجتماعی به برنامه های توسعه راه یافت. با این حال، اغلب، مولفه های ساختاری و شناختی و ارتباطی در تعادل نبودند و معمولا فقط جنبه هایی از سرمایه اجتماعی برجسته می شد. پیشنهاد می شود نظم و تعادل بخشیدن به مولفه های سرمایه اجتماعی در قوانین برنامه توسعه آینده مورد توجه سیاست گذاران قرار گیرد. در این زمینه طراحی بسته سیاستی برای ارتقای سرمایه اجتماعی، که در آن همه مولفه های سرمایه اجتماعی در کنار هم دیده شود، می تواند راهگشا باشد.