طراحی و تعیین روایی و پایایی ابزار ارزیابی عملکرد بالینی آزمونگر بیلی-3

در چند سال اخیر برنامه ارزیابی و ارتقای تکامل کودکان، موردتوجه و تاکید نظام سلامت واقع شده است. در این راستا آموزش آزمونگران تست بیلی (Bayley) و ارزیابی ایشان، به یکی از نیازهای نظام سلامت تبدیل شده است. این پژوهش با هدف طراحی یک ابزار جامع و معتبر و تعیین روایی و پایایی آن برای ارزیابی عملکرد بالینی آزمونگر بیلی انجام شد.

جامعه پژوهش آزمونگران تست بیلی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور بودند. در این مطالعه نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام شد. ابتدا مفاهیم ارزیابی بالینی از طریق مرور متون و جلسات بحث گروهی متمرکز با 10 نفر از خبرگان تبیین شد و گویه های ابزار طراحی شد. جهت بررسی روایی ظاهری از نمره تاثیر استفاده شد. پرسش نامه به گروه خبرگان متشکل از 8 نفر از مربیان (ارزیابان) و آزمونگران باتجربه (ارزیابی شدگان) ارسال شد و از آن ها خواسته شد تا به گویه ها از نظر اهمیت از 1 تا 5 نمره دهند.گویه هایی که نمره تاثیر کمتر از 1/5 داشتند حذف شدند و ساختار سایر گویه مورد اصلاح و بازبینی ظاهری قرار گرفت. برای بررسی روایی محتوا از دو ضریب نسبی روایی محتوا و شاخص روایی محتوا استفاده شد و پرسش نامه به یک گروه 10نفری از خبرگان ارسال شد. با توجه به تعداد گروه خبرگان، گویه هایی که میزان ضریب نسبی روایی محتوای کمتر از 0/6 و شاخص روایی محتوای کمتر از 0/7 داشتند حذف شدند. پایایی ابزار از طریق تکرار پذیری دفعات آزمون (آزمون بازآزمون)، ضریب توافق در مشاهدات ارزیابان، مقایسه ارزیابان با ارزیاب مرجع و هم خوانی درونی تعیین شد. آنالیز داده های کمی با نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام گرفت.

ابزار در بخش اختصاصی با 66 گویه شامل 32 گویه شناختی، 22 گویه زبانی (13 گویه درکی، 9 گویه بیانی)، 12 گویه حرکتی (9 گویه حرکات ظریف، 3 گویه حرکات درشت) و در بخش عمومی با 14 گویه وارد مرحله سنجش ثبات زمانی و پایایی شد. میزان پایایی آزمون بازآزمون با ضریب همبستگی درون رده ای در بخش اختصاصی 0/83 و در بخش عمومی 0/86 و ضریب همبستگی درون رده ای در مشاهدات ارزیابان 0/80 (فاصله اطمینان 95 درصد: 58-82) بود. بیشترین ضریب همبستگی مربوط به مقیاس شناختی (0/88) و کمترین در حرکات درشت (0/76) بود. ضریب کاپا در بین مشاهده گران در بخش عمومی بالای 0/7 بود. بالاترین ضریب کاپا در بین مشاهده گران در حیطه اختصاصی برابر 1 و کمترین 0/35 بود. میزان هم خوانی درونی گویه ها (آلفای کرونباخ) در بخش عمومی 0/76 بود.

ابزار طراحی شده در ارزیابی مهارت های بالینی آزمونگر بیلی دارای روایی و پایایی است.