تاثیر معماری داخلی مراکز توانبخشی بر نتایج بالینی حاصل از کاردرمانی کودکان با اختلالات طیف اوتیسم

هدف:

 اختلال اوتیسم یک اختلال شایع در میان کودکان است که عوامل فیزیکی و معماری محیط های درمانی می تواند در کیفیت توانبخشی این کودکان موثر باشد. از طرف دیگر، قسمت مهمی از درمان کودکان با اختلال اوتیسم، رفع نیازهای حسی آن هاست که از طریق مداخله و تطبیق محیط (رژیم حسی) امکان پذیر است. بنابراین هدف این تحقیق، بررسی تاثیر عوامل فیزیکی و طراحی فضاهای محیط های توانبخشی بر نتایج حاصل از کاردرمانی کودکان با اختلال اوتیسم بود.

روش بررسی:

 در این مطالعه مشاهده ای مقطعی، 50 کودک مبتلا به اوتیسم بین سن 3 تا 14 سال در دو محیط متفاوت استاندارد و غیراستاندارد از نظر متغیر های معماری فضای داخلی، قبل و پس از یک دوره کاردرمانی ارزیابی و مقایسه شدند. برای رتبه بندی فضای فیزیکی مراکز توانبخشی مرتبط با کودکان اوتیسم از پرسش نامه طراحی شده با 30 فاکتور استفاده شد که شامل مواردی چون شدت نور طبیعی، کیفیت نور (طبیعی یا مصنوعی)، دید و منظر داخل ساختمان به بیرون، آلودگی صوتی و بصری و رنگ دیوار ها بود. این پرسش نامه شامل معیار های اصلی موثر بر نتایج توانبخشی براساس نظر 32 کاردرمانگر و والدین 50 کودک بود. از فرم کوتاه پرسش نامه نیم رخ حسی 2 برای سنجش توانایی های پردازش حسی (شامل آیتم های جست وجوی حسی، اجتناب حسی، حساسیت حسی و ثبت حسی) کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم استفاده شد. برای بررسی تاثیر مداخلات درمانی در هر گروه از آزمون تی زوجی و برای مقایسه تغییرات حاصله بین دو گروه از آزمون تی مستقل استفاده شد. 

یافته ها :

هر دو محیط درمانی استاندارد و غیراستاندارد در بهبود تمام الگو های چهارعاملی پردازش حسی تاثیرگذار بودند (0/04=P). مقایسه بین دو محیط نشان داد طراحی فضای مناسب توانبخشی تاثیر مثبت و معنی داری بر هر چهار الگوی پردازش حسی شامل جست وجوی حسی (0/001=P)، اجتناب حسی (0/001=P)، حساسیت حسی (0/01=P) و ثبت حسی (0/001=P) در مقایسه با محیط غیراستاندارد در کودکان با اختلال طیف اوتیسم داشتند.

نتیجه گیری:

 نتایج این تحقیق نشان داد کیفیت طراحی معماری محیط های درمانی تاثیر معنی داری بر الگوهای پردازش حسی کودکان و روند درمانی کودکان با اختلال اوتیسم دارد. بر مبنای نتایج، می توان گفت نقش معماری محیط توانبخشی کودکان با اختلال طیف اوتیسم تاثیر مثبت و معنی داری در کیفیت ارایه خدمات توانبخشی دارد. ازاین رو، از یافته های مطالعه حاضر می توان جهت استانداردسازی فضاهای توانبخشی استفاده کرد.