تحلیل توسعه کشاورزی هوشمند در گلخانه های استان تهران

در دهه های اخیر کشت در محیط های گلخانه ای به عنوان یکی از راه حل های بالقوه جهت افزایش بهره وری منابع تولید و پاسخگویی به تقاضای غذایی فزاینده ناشی از رشد جمعیت مورد توجه کشورها قرار گرفته است. بااین حال، شکاف عملکردی قابل توجهی از نظر شاخص های عملکردی گلخانه ها نظیر عملکرد محصول، مصرف آب، انرژی و غیره در کشور ایران با کشورهای پیشرو در صنعت تولیدات گلخانه ای وجود دارد. یکی از راهکارهای مورد تاکید برای غلبه بر این چالش ها و بهینه سازی استفاده از منابع تولید، پیاده سازی فناوری های هوشمند در گلخانه ها است. با توجه به عدم توسعه فراگیر فناوری های هوشمند در گلخانه های استان تهران و اهمیت این استان در تولید محصولات گلخانه ای در کشور، مطالعه حاضر با هدف تحلیل توسعه کشاورزی هوشمند در گلخانه های استان تهران انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل 20 نفر از خبرگان موضوعی دارای سابقه تحقیقاتی یا اجرایی در زمینه هوشمندسازی گلخانه ها بودند. انتخاب این افراد نیز به روش هدفمند انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه بود. در ابتدا با استفاده از مرور ادبیات موضوع و مصاحبه های نیمه ساختارمند با خبرگان موضوعی، متغیرهای عوامل موثر بر توسعه کشاورزی هوشمند در گلخانه ها (شامل مولفه ها، الزامات و چالش های توسعه کشاورزی هوشمند) شناسایی شدند. سپس، از خبرگان خواسته شد تا اثرات متقاطع، متغیرهای شناسایی شده را از طریق مقایسه زوجی ارزیابی کنند. درنهایت، تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل اثرات متقابل با استفاده از نرم افزار MICMAC انجام شد. بر مبنای تحلیل شبکه روابط اثرگذاری و اثرپذیری به ترتیب الزامات و چالش های اقتصادی، الزامات و چالش های فنی و زیرساختی، الزامات قانونی و مقرراتی و الزامات نهادی به عنوان تاثیرگذارترین متغیرهای موثر بر توسعه کشاورزی هوشمند در استان تهران شناسایی شدند.