واکاوی معنای «حسبانا» در آیه ی ﴿...یرسل علیها حسبانا من السماء...﴾ بر اساس روابط همنشینی

واژه ی ﴿حسبانا﴾ در آیه ی ﴿..و یرسل علیها حسبانا...﴾ در شمار واژگانی است که در تفاسیر و ترجمه های فارسی و لاتین در معنای آن اختلاف نظر وجود دارد. معانی: عذاب، آتش، صاعقه، تگرگ، سرما، باد، آفت و... در تفاسیر و ترجمه ها برای آن ذکر شده است. پژوهش حاضر با روش تاریخی تحلیلی به منظور یافتن دلایل اختلاف معنای «حسبانا» و بر اساس روابط همنشینی، به ارایه معنای درست آن پرداخته است. بررسی منابع لغت و تفاسیر نشان می دهد که برخی اختلاف ها، مبنای لغوی داشته است و برخی مبنای روایی. سند برخی از این روایات موقوف و برخی مقطوع هستند و به معصوم (ع) نمی رسند؛ همچنین حامل معانی متعددی هستند، از این رو ترجیج آن ها مشکل است. به علاوه منابع لغت نتوانسته اند از اختلاف دیدگاه ها جلوگیری کنند؛ سیر تاریخی تفاسیر نشان می دهد که در قرون اولیه، معنا و مصداق «حسبان» مضیق و از قرن ششم به بعد موسع گردیده است.