اثر بسترهای کشت بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم ریحان در سیستم آکواپونیک

انواع مختلفی از تکنیک های کشت بدون خاک در تولید محصولات کشاورزی توسعه یافته اند از جمله سیستم های کشت هیدروپونیک و آکواپونیک. سیتم کشت آکواپونیک تلفیقی است از تولید آبزیان و هیدروپونیک که در آن از فضولات ماهی در تغذیه ی گیاهان استفاده می شود. هدف از انجام این تحقیق مقایسه ی برخی صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم ریحان ’سبز‘ و ’بنفش‘ تحت تاثیر بسترهای مختلف در سیستم کشت آکواپونیک بود. این تحقیق براساس طرح آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در یک گلخانه ی تحقیقاتی در زنجان انجام شد. تیمارها شامل: ده بسترکشت کوکوپیت، پرلیت، ماسه، پوکه معدنی، و مخلوط50 درصد (کوکوپیت و پرلیت، کوکوپیت و پوکه معدنی، کوکوپیت و ماسه، پوکه معدنی و ماسه، پوکه معدنی و پرلیت، ماسه و پرلیت)، و دو رقم ریحان (’سبز‘ و ’بنفش‘) بود. پس از گذشت 4 ماه برخی صفات رشدی ریحان مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج تجزیه واریانس برهم کنش متقابل رقم × بستر کشت بر صفات تعداد گره، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، سطح برگ، تعداد برگ، وزن تر ریشه و ارتفاع گیاه معنی دار شد. اثر متقابل رقم × بستر بر صفات فیزیو فیتوشیمیایی شامل کلروفیل a، کلروفیل کل و آنتوسیانین دارای اثر معنی دار در سطح احتمال 1 درصد بود اما بر صفات کلروفیل b و کاروتنویید اثر معنی داری را نشان نداد. در این تحقیق بیشترین مقدار صفات رشدی ارقام ریحان در بستر کشت ترکیبی پرلیت و کوکوپیت به دست آمد. رقم ریحان ’بنفش‘ در بسیاری از صفات از رشد بیشتری نسبت به رقم ریحان ’سبز‘ در سیستم کشت آکواپونیک برخوردار بود. به طور کلی بسترهای کشت حاوی پرلیت و کوکوپیت از رشد مطلوب تری نسبت به سایر بسترهای کشت برخوردار بودند و در بسترهای ماسه و پوکه معدنی ارقام ریحان رشد کمتری را نشان دادند.