اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) و نانو فرمولاسیون آن بر فراسنجه های زیستی و رشد جمعیتی سفیدبالک گلخانه،Trialeurodes vaporariorum (Westwood) ، در شرایط آزمایشگاهی

سفیدبالک گلخانه یکی از مهمترین آفات مخرب گلخانه ای در سرتاسر جهان است. در این پژوهش، اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) و نانوفرموالسیون آن بر سفیدبالک گلخانه با تاکید بر فراسنجه های زیستی و رشد جمعیتی Trialeurodes vaporariorum (Westwood) مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس گیری از گیاه مورد نظر با روش تقطیر بخار به وسیله دستگاه کلونجر انجام شد و اجزای شیمیایی آنها توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی-طیف سنج جرمی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مونو ترپنوئید های کارون (13/57%) و لیمونن (90/26%) بیشترین درصد ترکیبات استخراج شده اسانس نعناع فلفلی بودند. همچنین شناسایی نانوفرمولاسیون سنتزشده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)، روبشی (SEM) و توزیع اندازه پراکندگی ذرات (DLS) انجام گرفت. نتایج بیانگر کروی شکل بودن نانوفرمولاسیون ها و اندازه متوسط ذرات 74/179 نانومتر بود. روش زیست سنجی مورد استفاده در این پژوهش غوطه وری برگ بود. نتایج حاصل از زیست سنجی نشان داد که نانوفرمولاسیون نعناع فلفلی (411/3375 پی پی ام) سمی تر از فرم خالص اسانس (118/4536 پی پی ام) آن، برای حشرات کامل سفیدبالک بود. داده های حاصل از جدول زندگی، بر اساس تئوری جدول زندگی دو جنسی سن- مرحله رشدی تجزیه شدند. غلظت زیرکشنده (LC25) فرم نانوامولسیون اسانس M. piperita فراسنجه های جدول زندگی را با تاخیر در مرحله رشد نموی، کاهش طول عمر حشرات ماده و کاهش میزان باروری بیشتر از فرم خالص اسانس تحت تاثیر قرار داد. همچنین میزان فراسنجه های رشد جمعیتی نظیر نرخ ذاتی و متناهی افزایش جمعیت در افراد تیمارشده با نانوفرمولاسیون (006/0±076/0ماده/ماده/روز)، (007/0±079/1)، کمتر از افرادی بود که تحت تاثیر اسانس خالص (006/0±084/0ماده/ماده/روز)، (006/0±087/1) قرار گرفته بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که نانوفرمولاسیون دارای اثرات کشندگی و زیرکشندگی بیشتری بر سفیدبالک گلخانه داشته و می تواند در مدیریت تلفیقی این آفت مدنظر قرار گیرد.