ارزیابی روند شاخص های حدی دما و بارش در حاشیه کویر مرکزی ایران

فعالیت های انسان جو زمین را در طی صد سال گذشته به طور قابل توجهی تغییر داده است. افزایش غلظت گازهای گلخانه ای منجر به گرمایش جهانی شده و در نتیجه تغییر در نمایه های حدی اقلیمی را سبب شده است. بررسی مقادیر حرارتی و بارشی حدی در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های بخش کشاورزی و مدیریت منابع آب بسیار اهمیت دارد. در این پژوهش، با استفاده از داده های روزانه دما و بارش 18 ایستگاه سینوپتیک در حاشیه کویر مرکزی ایران، 12 شاخص حدی شامل 6 شاخص دما و 6 شاخص بارش تعریف شده توسط ETCCDMI برای باز زمانی (2020-1991) مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تعیین روند و بزرگی نمایه ها به ترتیب از آزمون من-کندال و تخمین گر شیب سن استفاده شد. نتایج پژوهش حکایت از روند افزایشی شاخص های حدی گرم در منطقه مورد مطالعه و روند کاهشی شاخص های حدی سرد دارد. عامل ارتفاعات البرز بر روی شاخص ها تا حدودی تاثیرگذار است، به طوری که روند کاهشی شاخص های حدی سرد در قسمت شمالی منطقه که نزدیک به ارتفاعات البرز می باشد نسبت به جنوب منطقه کمتر است. همچنین، شاخص دامنه تغییرات شبانه روزی دما در قسمت شمال منطقه که نزدیک به دامنه های جنوبی البرز است بیشترین روند افزایشی و در جنوب روند کاهشی دارد. روند کاهشی و منفی بارش در بررسی همه شاخص های بارش در کلیه ایستگاه های مورد مطالعه، وجود داشت، هر چند تعداد کمی روند معنی دار در طول دوره مورد مطالعه مشاهده شد.