تاثیر تحریم های اقتصادی بر ناترازی نرخ ارز حقیقی در ایران

انحراف نرخ ارز بسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرده است.بخش داخلی و خارجی اقتصاد را عمیقا تحت تاثیر قرار داده است.از این رو شناسایی علل پیدایش و شکل گیری ناترازی نرخ ارز امری ضروری است.مطالعات انجام شده بر روی اقتصاد ایران عمدتا تاثیر تحریم ها را بر متغیرهای کلان اقتصادی شامل رشد اقتصادی, تولید داخلی, نقدینگی, صادرات, واردات, قیمت نفت, درآمده ای نفتی و غیره مورد ارزیابی قرار داده است.هیچ کار پژوهشی در زمینه ارزیابی تاثیر تحریم ها بر انحراف نرخ ارز در ایران وجود ندارد.هدف اصلی این مقاله برآورد تاثیر تحریم های اقتصادی بر انحراف نرخ ارز موثر حقیقی (REER) در چارچوب اقتصاد ایران در دوره زمانی 2019:4-1996:1 است.در این راستا ابتدا مدل طراحی شده توسط ادواردز (1989) و Cottani و همکاران (1990) و با استفاده از رگرسیون انتقال ملایم لجستیک برای برآورد نرخ ارز موثر حقیقی تعادلی و انحراف آن, بکار گرفته شده است. همچنین از تحلیل عاملی برای برآورد شاخص های تحریم اقتصادی استفاده شده است.سپس برای تجزیه و تحلیل تاثیر تحریم های اقتصادی برناترازی نرخ ارز موثر حقیقی از یک الگوی خود رگرسیونی با وقفه های توزیع شده غیرخطی (NARDL) استفاده شده است.مسیر زمانی ناترازی برآورد شده نشان دهنده نوسانات زیادی در طول دوره مورد مطالعه است.همچنین نتایج برآورد شده نشان می دهد که تحریم ها بر این ناترازی در کوتاه مدت و بلندمدت تاثیر معناداری دارد و در نتیجه عدم تعادل اقتصادی ایران را افزایش می دهد.