ارزیابی سیاست های مصوب در حوزه انرژی و ارایه سیاست های پیشنهادی برای بهبود حکمرانی انرژی در ایران

انرژی از جمله نهاده های حیاتی هر اقتصاد و عامل تعیین کننده‏ای در رشد و توسعه اقتصادی می باشد. تولید، تامین، توزیع، مدیریت مصرف و حفظ و صیانت از منابع انرژی یکی از عرصه های اصلی تحت تاثیر حکمرانی است. این مقاله با هدف ارزیابی سیاست های مصوب در حوزه انرژی و پیشنهاد سیاست هایی برای بهبود حکمرانی انرژی در ایران تدوین شده است. از نظر روش شناسی، این پژوهش را می توان در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی محسوب نمود که برای تفسیر و تحلیل داده ها از روش تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا بهره گیری نموده است. داده‏های مورد بررسی در این پژوهش از سه طریق استخراج  سیاست های مصوب در حوزه انرژی از اسناد قانونی(سیاست های کلی، قوانین دائمی، قوانین برنامه‏های توسعه و قوانین بودجه) طی دوره زمانی 1368 تا 1400، بررسی نظرات و دیدگاه‏های مندرج در پژوهش‏ها، مقالات و مصاحبه های منتشره در مورد حکمرانی انرژی و در نهایت اخذ دیدگاه‏ها و نظرات خبرگان در مورد حکمرانی انرژی بوسیله انجام مصاحبه و تکمیل پرسشنامه توسط تعدادی از خبرگان، جمع‏آوری گردیده است. بررسی ارتباط طولی و عرضی سیاست های مصوب در حوزه انرژی، نشان داد که گرچه بسیاری از سیاست های مطرح شده در اسناد بالادستی از جمله سیاست های کلی و قوانین برنامه های پنجساله توسعه با سیاست های مطرح در قوانین بودجه سنواتی همسو و هم راستا  هستند و به شکل متواتر مورد پیگیری قرار گرفته اند، اما فقدان سیستم حکمرانی مطلوب در این صنعت، موجب شده که این سیاست‏ها از جامعیت، پیوستگی، انسجام و همگرایی کافی برخوردار نبوده و  قادر به اولویت‏بندی اهداف در اجرا در حوزه انرژی نباشند، بطوری‏که تداوم این شرایط در درازمدت، امنیت انرژی ایران را با چالش های جدی مواجه خواهد ساخت. بنابراین با درک ضرورت اصلاح سیستم حکمرانی کنونی در صنعت انرژی کشور، در این جهت، شش بسته سیاستی پیشنهاد گردیده است.