ردیابی و شناسایی ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی در گیاهان زینتی استان خراسان شمالی

در سال های اخیر علائم بیماری های ویروسی مانند کوتولگی، موزائیک، رنگ پریدگی، بافت مردگی و لکه های حلقوی روی گیاهان زینتی در پارک ها، بوستان ها و معابر استان خراسان شمالی شیوع پیدا کرده است. ویروس پژمردگی لکه-ای گوجه فرنگی (TSWV) ، گونه ای از جنس Orthotospovirus، خانواده Tospoviridae ، راسته Bunyavirales، با ژنوم سه قسمتی (negative/ambisense) و ویروس دارای ژنوم تک رشته ای RNA است. این ویروس عامل اصلی آلودگی گیاهان زینتی در جهان است. در این مطالعه به منظور بررسی درصد آلودگی به TSWV، در اوایل پاییز 1399، 350 نمونه گیاه زینتی بر اساس نشانه های مشکوک به علائم ویروسی از پارک ها، بوستان ها و معابر استان خراسان شمالی (شهرستان های بجنورد و شیروان) جمع آوری شد و در شرایط خنک به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه به منظور ارزیابی وجود ویروس در نمونه های مشکوک، آزمایش سرولوژیکی DAS-ELISA انجام شد و نمونه های آلوده به ویروس که در آزمون الایزا مشخص شدند به گیاهان محک Chenopodium album ، Vigna unguiculata و Datura stramonium مایه زنی گردیدند و پس از ظهور علائم به منظور تایید آلودگی مجددا با آزمون DAS-ELISA آزمایش شدند. در شناسایی مولکولی نمونه های آلوده به ویروس با استفاده از کیت کیاژن استخراج RNA صورت گرفت و با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی در واکنش RT-PCR قطعه ای در محدوده باندی bp 276 تکثیر یافت. نتایج حاصل از آزمون DAS-ELISA و RT-PCR وجود ویروس را در گیاهان زینتی استان خراسان شمالی به اثبات رساند. در مایه زنی مکانیکی ویروس مورد مطالعه هر سه گیاه محک فوق علائم مشخص بیماری را نشان دادند.