ارزیابی و شناسایی اولیه لاین های برتر گندم نان در شمال استان خوزستان

بررسی لاین های جدید گندم در قالب آزمایش های پیشرفته در مناطق هم اقلیم و استفاده از جمع بندی آنها به منظور دست یابی به ارقام مناسب جهت کشت در هر منطقه در اغلب برنامه های به نژادی دنیا متداول است. بدین منظور و جهت شناسایی بهترین لاین های گندم نان از لحاظ عملکرد و پایداری، آزمایشی طی دو سال زراعی 1400-1399 و 1401-1400 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، دزفول اجرا شد. در سال اول تعداد 407 لاین جدید گندم به همراه چهار رقم شاهد منطقه و در سال دوم 88 لاین برتر سال اول به همراه دو رقم مهرگان و چمران2 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد 88 لاین انتخابی در سال دوم در حدود 6919 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به عملکرد همین لاین ها در سال اول در حدود یک تن کاهش داشت. یکی از اصلی ترین دلایل این کاهش عملکرد را می توان به افزایش دمای اسفندماه در سال دوم (دمای میانگین 20 درجه سانتیگراد) نسبت به سال اول (16 درجه سانتیگراد) ذکر کرد که باعث شد میانگین دوره پر شدن دانه از 5/49 روز در سال اول به 7/46 روز در سال دوم برسد. در نهایت با توجه به مجموع صفات اندازه گیری شده طی دو سال زراعی لاین های شماره 384، 365، 356، 383، 355، 389 و 424 به عنوان برترین لاین ها انتخاب شدند. در بررسی شجره لاین های برتر مشخص شد که در شجره پنج لاین برتر، یک والد مشترک به نام BORL14 وجود دارد که احتمالا توانسته تا حدودی باعث برتری این لاین ها نسبت به سایر لاین های مورد آزمایش شود. با توجه به این نتایج می توان پیشنهاد استفاده از این لاین جهت بهبود برنامه اصلاحی گندم در مناطق گرم و خشک جنوب را مطرح و اجرایی کرد.