راهکارهای تقویت کرامت نفس از منظر آیات و روایات با کاربست روش تحلیل مضمون

کرامت نفس به معنای احساس ارزشمندی و پرهیز از مهانت نفس از اساسی ترین موضوعات انسان شناسی است. با توجه به گستره ویژگی کرامت نفس و تاثیرات تربیتی آن در ابعاد مختلف، شناخت راهکارهای تقویت کرامت نفس و ارائه الگو از منابع اسلامی لازم به نظر می رسد. تحقیق تحلیلی توصیفی حاضر با استفاده از روش تحلیل مضمون به تحلیل گزاره های آیات و روایات پرداخته است. حاصل این بررسی، استخراج 31 آیه قرآن و 183 روایت با مضمون کرامت نفس است که بعد از کدگذاریهای اولیه، مضامین در ده ساحت سازمان داده شد و بعد از بازبینی و کنترل همخوانی مضامین با کدهای استخراج شده، سه مضمون فراگیر بینشی، رفتاری و تربیتی حاصل شد که هر کدام متشکل از راهکارهای کلیدی هستند. به نظر می رسد خودشناسی و خداشناسی از عوامل موثر بر اصلاح بینش ها و راهکارهای رفتاری بر مدار ارتباط موثر با خود، خداوند و خلق است که رابطه ای دوطرفه با راهکارهای بینشی را نشان می دهد. همچنین مضامین سازمان دهنده تکریم، الگوگیری و همنشینی، نمودی از راهکارهای تربیتی است که تحقق آن ها گرایش به راهکارهای دیگر را افزایش می دهد