واکاوی ابعاد تربیت شهروندی مبتنی بر سیره تربیتی ائمه اطهار (ع): رویکرد تحلیل محتوا

امروزه اهمیت توجه به فرهنگ دینی در موضوعات مدنی همچون تربیت شهروندی بیش ازپیش احساس می شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و شاخص های تربیت شهروندی با توجه به سیره تربیتی ائمه اطهار (ع) انجام گرفته است. پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کیفی بر اساس رویکرد گال و همکاران (1994) جهت مشخص کردن ابعاد و مولفه های تربیت شهروندی بر مبنای سره تربیتی ائمه اطهار (ع) استفاده کرده است. حوزه پژوهش حاضر شامل اسناد و پیشینه پژوهشی در زمینه تربیت شهروندی از منظر ائمه اطهار (ع) است. بدین منظور واحد تحلیل؛ تمامی جملات، پژوهش ها و اسناد مکتوب در این زمینه می باشد. ابزار پژوهش فیش، چک لیست ها و فرم های محقق ساخته بوده است. برای تفسیر و تحلیل داده ها از روش تحلیل - توصیفی استفاده شده است. بر اساس یافته ها روش های شخصی سازی فرآیند یاددهی- یادگیری فراگیران را می توان در 3 بعد کلی شامل بعد فردی (مشتمل بر شریعت مداری، توجه به عمل گرایی در مقام الگویی، موقعیت و زمان سنجی، آشنایی با حقوق فردی و اجتماعی، صلح طلبی و مصالحه در امور، مشورت و تصمیم گیری جمعی، قانون گرایی)؛ بعد سیاسی (مشتمل بر مناظره و نظر ورزی، تشویق و تبشیر، توجه به آزادی فکری در روش پرسش و پاسخ) و بعد اجتماعی (مشتمل بر توجه به حقوق متقابل، مسئولیت پذیری و پاسخگویی اجتماعی، ارتباط مستمر و نزدیک، مشارکت اجتماعی) دسته بندی شد. امید است که با توجه به این ابعاد و مولفه ها در حوزه طراحی و اجرای آموزشی زمینه ارتقا فردی و اجتماعی فراگیران را فراهم آید.