بهداشت و درمان در تبریز عهد ایلخانان

 با تشکیل سلسله ایلخانی، تبریز به علت ویژگی های اقلیمی و موقعیت جغرافیایی مورد توجه قرار گرفت و با رشد شهرنشینی تدابیری جهت تامین بهداشت و درمان ساکنان آن اندیشیده شد. حضور اطبایی از سراسر قلمرو مغول در دربار و نیز مرکز علمی ربع رشیدی و عدم وقوع عوامل طبیعی مخرب تا حدودی در بهبود نسبی بهداشت و درمان این شهر موثر بوده است. پژوهش حاضر در پی بازشناسی وضعیت بهداشت و درمان تبریز عصر ایلخانان است.

 این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و گردآوری داده های کتابخانه ای با استفاده از منابع دست اول، به ویژه آثار خواجه رشیدالدین فضل الله، تحولات بهداشت و درمان تبریز از تشکیل سلسله ایلخانان تا زوال آن را مورد بررسی قرار داده است.

ملاحظات اخلاقی:

 در این مطالعه اصل صداقت و امانتداری کاملا رعایت شده است.

 انتخاب تبریز به پایتخت سلسله ایلخانی موجب توسعه شهر و شهرنشینی شد و توجه به اقدامات حمایتی و بهداشت شهری را در حوزه های مختلف به دنبال داشت. با وجود برخی اثرات منفی حضور مغولان به ویژه رواج خرافات، ایلخانانی مانند غازان و برخی دیوان سالاران در قالب ابواب البر به ایجاد بیمارستان و تاسیسات جانبی اقدام کردند و حضور اطبای ملل مختلف و آموزش پزشکی باعث بهبود وضعیت بهداشتی شد.

 یافته ها حاکی از توجه نسبی به بهداشت به دنبال رشد شهرنشینی است، اگرچه عدم بروز بلایای طبیعی و بیماری های مسری، تاسیس شفاخانه و حضور اطبای مختلف همراه با آموزش طب بر این فرایند اثر مثبت داشته، ولی تحت تاثیر مسائل سیاسی و اجتماعی فاقد توان تاثیرگذاری درازمدت بوده است.