تحلیل جامعه شناختی گرایش به اعتیاد و تاثیر آن بر سلامت اجتماعی

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی موثر بر اعتیاد و ارائه تحلیلی جامعه شناختی از گرایش به مواد مخدر و نهایتا بررسی اثر مساله اعتیاد بر سلامت اجتماعی است.

روش مورد استفاده در این تحقیق، روش پیمایش و به دلیل ماهیت مقایسه ای بودن تحقیق، از نوع علی مقایسه ای است. به منظور نیل به هدف پژوهش، ابتدا پرسشنامه ای شامل سنجش مشخصات فردی، میزان دینداری، میزان احساس آنومی، میزان پیوند با جامعه، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، فرصت های خانوادگی و میزان ارتباط با دوستان بزهکار، به عنوان متغیر های موثر بر اعتیاد تنظیم و از طریق مصاحبه با 63 مصرف کننده مواد مخدر که به کلینیک مراجعه کرده بودند و تعداد 89 نفر از دانشجویان پیام نور گنبد (غیر مصرف کننده) تکمیل گردید. سپس با تکیه بر تحقیقات انجام شده بر روی سلامت اجتماعی در ایران و شناسایی مولفه های آن، سعی شد تحلیلی از تاثیر اعتیاد بر سلامت اجتماعی ارائه شود. روش نمونه گیری گروه مصرف کننده پوشش کامل و گروه غیرمصرف کننده نمونه در دسترس است.

با توجه به نتایج، 70 درصد مصرف کنندگان مواد مخدر بین 20 تا 25 سال سن دارند. 80 درصد مصرف کنندگان پیشنهاد مصرف مواد مخدر را از ناحیه دوستان خود پذیرفته اند و 5/86 درصد غیر مصرف کنندگان معتقدند که باید از مصرف کنندگان دوری نمود. همچنین نتایج آزمون t نشان داد که بین مصرف کنندگان و غیر مصرف کنندگان به لحاظ متغیرهای مورد بررسی تفاوت معناداری به لحاظ آماری وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون لوجستیک  که سهم هر یک از متغیر ها را در تبیین متغیر وابسته آشکار می کند، نشان داد که به ترتیب متغیر پایگاه اقتصادی اجتماعی، میزان ارتباط با دوستان بزهکارو میزان احساس آنومی بیشترین سهم را در تبیین متغیر وابسته داشته اند.

بررسی مفهوم سلامت اجتماعی و مولفه های آن نیز نشان داد که مساله اعتیاد عملا مولفه های مختلف سلامت اجتماعی همانند فقدان فقر، فقدان خشونت، عدالت اجتماعی، امنیت اجتماعی، رضایت از زندگی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی وپذیرش اجتماعی را با چالش مواجه می کند به گونه ای که می توان از طریق حل مساله اعتیاد به عنوان ام المسائل، وضعیت و شاخص سلامت اجتماعی در جامعه را ارتقا بخشید.