کاربرد نظریه رفتار برنامه ریزی شده در پیشگویی عوامل موثر بر انتخاب نوع زایمان زنان باردار مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت مراکز جامع سلامت

شیوع بالای سزارین یک نگرانی بهداشتی در سطح جهانی به ویژه در ایران است. با توجه به احتمال بروز عوارض ناشی از سزارین و اهمیت شناسایی روند رشد این روش زایمان پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر قصد رفتاری و انتخاب نوع زایمان توسط زنان باردار شهرستان بجنورد بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده صورت گرفت.

مطالعه حاضر از نوع مقطعی در سال 1400 روی 369 زنان باردار شکم اول مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت شهرستان بجنورد انجام شد. روش نمونه گیری به صورت چندمرحله ای بود. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود. تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 21 توسط آزمون های آماری رگرسیون لجستیک، کای اسکوئر و من ویتنی انجام شد.

72/6 درصد شرکت کنندگان قصد انجام زایمان به روش طبیعی و 27/4 درصد زایمان سزارین را داشتند. افرادی که قصد زایمان طبیعی داشته اند به طور معنی داری آگاهی بهتر، نگرش مثبت تر نسبت به زایمان طبیعی و کنترل رفتاری درک شده بهتری داشته اند (0/001>P). دو سازه ی نگرش (0/234- =β) و کنترل رفتاری درک شده (0/215- =β) بیشترین پیشگویی کنندگی منفی و معنی دار قصد رفتاری انجام زایمان سزارین را داشتند (0/001>P). نتایج حاصل از هنجارهای ذهنی نشان داد که نظر پزشک و رسانه های جمعی به ترتیب بیشترین وکمترین تاثیر در انتخاب نوع زایمان در زنان باردار داشتند. سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده روی هم 17/2 واریانس قصد زایمان طبیعی در زنان باردار را پیشگویی می کردند.

نظریه رفتار برنامه ریزی شده می تواند با شناسایی عوامل قصد زنان باردار در انتخاب زایمان طبیعی موثر باشد. با آموزش و مداخلات در سازه ی نگرش و کنترل رفتاری درک شده جهت کاهش میزان سزارین به زنان باردار با استفاده از این نظریه مناسب است.