تحلیل حق آموزش بهداشت و درمان از منظر قرآن، حقوق ایران و بین الملل

هدف از این پژوهش آن است که حق آموزش بهداشت و درمان را باتاکید بر ادله قرآنی، حقوق ایران و بین الملل مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد

این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به قرآن کریم و ادله حقوقی اطلاعات لازم به دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

حق بهره مندی ازعالی ترین استاندارد قابل حصول سلامتی وبهداشت به عنوان حقی بنیادین توصیف می شود که برای تحقق و بهره مندی از سایر حق ها و آزادی ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. هرچند این حق به لحاظ محتوا، به نسل دوم حقوق بشر تعلق دارد، لیکن ارتباطی نزدیک با سایر نسل های حقوق بشری دارد. حق برسلامتی، طیف وسیعی از حق ها را گرد هم آورده است که هر کدام نقشی انکارناپذیر در تحقق آن ایفا می کنند. براین اساس، برخورداری از آب آشامیدنی سالم، غذای کافی و مقوی، محیط زیست پاک و... مقوم ذات سلامتی انسان به شمار می روند. در کنار این مسئله، برخورداری از حق حیات بدون برخورداری از سلامتی جسم و روان بی معنا خواهد بود. همین واقعیت شاهدی براین مدعاست که «کلیه ی مصادیق حقوق بشر، متقابلا به هم وابسته، غیرقابل تفکیک از هم و مرتبط به هم می باشند.» تحقق عالی ترین استاندارد مورد نظر ماده ی 12 میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در پرتو به کارگیری حداکثر امکانات اقتصادی و فنی و طی روندی ضرورتا تدریجی الحصول، رنگ واقعیت به خود خواهد گرفت. از این رو میزان تحقق و بهره مندی از این حق، رابطه ای مستقیم با سطح رشد و توسعه یافتگی اقتصادی و اجتماعی یک کشور دارد. میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی با علم به این واقعیت، از دولت های عضو می خواهد تا با بهره گیری از همکاری های بین المللی اقتصادی و فنی با یکدیگر، ظرفیت ها و قابلیت های خود را جهت ارتقا میزان بهره مندی از این حق افزایش دهند. از این رو آموزش مسائل بهداشتی و درمانی که مقدمه ایفای و استیفای حق بهداشت و درمان میباشد نیز باید مورد توجه قرار گیرد. د رحقوق ایران نیز اصول دوم و سی ام قانون اساسی در خصوص حق بر آموزش تاکید دارد. و در اصل 29 قانون اساسی ج.ا.ا نیز حق برخورداری از بهداشت و درمان موردتاکید قرار گرفته است. اسلام، حق بر بهداشت را با پایه ریزی مفهوم «حفظ الصحه»، «طب پیشگیری» و مفاهیمی از این قبیل، به رسمیت شناخته است. از منظر قرآن کریم بهداشت در آموزه های قرآن و اسلام آنچنان از اهمیت و ارزش برخوردار است که نخستین کتاب عبادی فقه اسلامی با طهارت آغاز می شود و مسئله طهارت بدن و روح و روان از مهم ترین اهداف آموزه های آن شمرده می شود قرآن در آیه 100 سوره مائده با طرح سوالی می کوشد تا به اهمیت ویژه بهداشت توجه دهد و با بیدار کردن وجدان آدمی، او را به ارزش آن متوجه کند. از این رو از وی می پرسد که آیا زشتی ها با پاکی ها برابرند؟ از نظر قرآن پاکیزه و سالم بون و سازگاری اشیاء با طبع انسان، شرط اساسی در بهره وری از فرآورده های زمینی است و انسان تنها می بایست از چیزهای پاک و بهداشتی بهره برداری کند. (بقره آیه 168)

حق بر بهداشت و سلامتی از حقوق بررسمیت شناخته برای بشر از منظر قرآن کریم و حقوق ایران و بین الملل است . تحقق عالی ترین استاندارد مورد نظر میثاق نیازمند صرف حداکثر منابع در دسترس دولت ها و طی زمان است. تحقق این استاندارد، با توجه به بنیادهای تعیین کننده ای که برای سلامتی شمردیم، چالشی بزرگ برای دولت ها به شمار می رود.