ارزیابی مهارت های ارتباطی کارشناس کودکان در آزمون های تکاملی: طراحی و روانسنجی یک مقیاس

مهارت های ارتباطی درعرصه بهداشت و درمان، عملکرد محوری و اثربخشی دارند. این مهارت ها، یکی از ارکان مهم برای مراقبین سلامت محسوب شده و باعث همکاری و رضایت مراجعین و تشخیص صحیح می شوند. هدف از این مطالعه، طراحی مقیاسی جهت ارزیابی مهارت های ارتباطی کارشناسان مراکز بهداشتی در آزمون های تکاملی کودکان بود. 

جامعه پژوهش، کارشناسان مراکز بهداشتی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور بودند. نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام شد. به دلیل آموزش کارشناسان منتخب جهت انجام آزمون تکاملی بیلی از این گروه استفاده شد. ابتدا مفاهیم ارزیابی از طریق مرور متون و جلسات بحث گروهی متمرکز با 10 نفر از خبرگان این امر تبیین شد و با روش دلفی از خبرگان خواسته شد نظرات و پیشنهادات خود را درمورد تدوین گویه های ارتباطی بیان کنند. نظرات پیشنهادی آن ها گردآوری و کد بندی شده و مقیاس طراحی شد. خصوصیات روانسنجی مقیاس با مشارکت 16 نفر از خبرگان با روش تعیین روایی محتوای کمی (شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا) و روایی صوری مشخص شد. پایایی مقیاس از طریق تکرارپذیری دفعات آزمون (آزمون بازآزمون) با فاصله 2 هفته تعیین شد. ضریب توافق در مشاهدات، مقایسه ارزیابان با ارزیاب مرجع و هم خوانی درونی نیز تعیین شد. آنالیز داده های کمی با نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام گرفت.

دراین مطالعه، مقیاس مهارت های ارتباطی با30 گویه (13 گویه ارتباط با کودک، 6 گویه ارتباط با والدین و 11 گویه عمومی) طراحی شد. کمترین مقدار شاخص روایی محتوایی مربوط به یک گویه در بخش ارتباط با کودک بود و بقیه گویه ها از روایی قابل قبول برخوردار بودند. مقدار آلفای کرونباخ جهت بررسی هم خوانی گویه ها در بخش ارتباط با کودک 0/81، ارتباط با والدین 0/82 و در بخش عمومی 0/76 به دست آمد. میزان پایایی 0/83 و ضریب همبستگی داخل خوشه ای در بخش ارتباط با کودک 0/77، ارتباط با والدین 0/88 و عمومی 0/81 بود. ضریب کاپا جهت توافق تشخیص بین ارزیاب مرجع و ارزیابان دیگر در 5 مورد بالای 0/7 و در 2 مورد، کمتر از 0/4 بود. 

مقیاس ارزیابی تدوین شده از روایی و پایایی بالایی برخوردار است و می تواند به عنوان مقیاس ارزیابی مهارت های ارتباطی برای کارشناسان کودک مورداستفاده قرارگیرد.