تداوم سنت ‎های هنری ساسانی در تزیینات معماری بناهای دوران اسلامی خراسان تا پیش از حمله مغول

ورود اسلام به خراسان و تغییر کاربرد برخی بناها و یا تاسیس مجموعه های معماری نو، به معنای فروپاشی ساختارهای فکری و هنری خراسان و ایران پیش از اسلام نبود. آنچه هنرمندان دوره ساسانی در زمینه آفرینش های فکری و هنری تجربه کرده بودند و در قالب تزیینات گچبری و نقاشی بر دیواره کاخ ها و معابد به تصویر کشیده بودند، مبانی و اصول هنر اسلامی را در اجرای تزیینات معماری تشکیل داد. هنرمندان مسلمان خراسانی نه فقط در فن و روش؛ بلکه در فرم و ترکیبات هنری همان اسلوب ساسانی را در پیش گرفتند و با استفاده از آموزه های فرهنگی جدید چون هندسه و جهان بینی اسلامی در هم آمیختند. به این ترتیب شیوه ای نو در هنر تزیینات معماری اسلامی خراسان پدید آمد که از یک‎سو حامل و ناقل سنت های هنری پیش از اسلام بود و از سوی دیگر با پذیرفتن جریان های فکری نوظهور، شیوه ای بدیع و به‎روز را در هنر خراسان مطرح می ساخت. در این مقاله با رویکردی تحلیلی-تطبیقی به نقش سنت های هنری ساسانی در تدوین و تعریف تزیینات معماری بناهای دوران اسلامی خراسان می‎پردازیم.