پژوهشی سکه ‎شناختی در دوران عصیان لیلی‎ بن‎ نعمان (در نیشابور 308-309ه .ق.)

لیلی‎بن‎نعمان، یکی از سرداران بزرگ علویان طبرستان بود که توانست هم‎زمان با آشوب‎ها، در ابتدای حکومت امیر نصر‎بن‎احمد سامانی (301-331ه .ق.) نیشابور، دومین رکن اصلی حکومت سامانیان، را به سال 309ه .ق. تسخیر کند و به نام خود سکه بزند. نگاشته‎ های مسکوکات امرای ایرانی در قرون اولیه اسلامی، نشان از این دارد که مطابق سیاست آنان و باورهای مردم، علاوه بر نام و خاندان حاکم، القاب و عناوین منسوب به وی را همراه با آیه یا آیاتی از قرآن بر سکه‎ ها نقش می‎کردند. بنابراین با بررسی این نگاشته‎ ها می‎توان به اندیشه و مقاصد حاکمان و نیز جایگاه اجتماعی آنان در میان مردمان و مقامات بالاتر، پی‎برد. سوالات اصلی این پژوهش یکی این است که ویژگی‎ های کلی طرح درهم لیلی‎بن‎نعمان (ضرب‎شده در نیشابور به سال 309ه .ق.) چگونه بوده است؟ و دیگر اینکه چگونه می‎توان با استفاده از نگاشته‎ های نقر شده، نظیر آیات، القاب و... بر این درهم، وقایع آن عصر را بازسازی نمود؟ این مقاله بر آن است تا علاوه بر معرفی این سکه شاخص، با رویکرد باستان‎ شناسی ادراکی و رهیافت تاریخی، به بازسازی و شناساندن علل برخی از حوادث آن روزگار، به یاری داده‎های سکه‎شناختی در کنار متون تاریخی بپردازد.