مطالعه هیستوشیمی تغییرات ساختمانی دیواره شریان کاروتید در موشهای صحرائی نر دیابتیک

هیپرگلیسمی و هیپرلیپیدمی همراه دیابت از عوامل مهم خطر ابتلا به بیمارهای قلبی عروقی و آرتریواسکلروزیس و تغییرات ساختمانی مربوط به آن می باشند. آسیب سلولهای اندوتلیال همراه با گلیکوزیلاسیون ترکیبات غشای پایه و ماتریکس خارج سلولی از اولین تغییرات ساختمانی مرتبط با تشکیل پلاکهای آترومی در عروق می باشد. هدف از این مطاله شناسایی تغییرات ساختمانی و مولکولهای قندی ترکیبات سطح سلول و ماتریکس خارج سلولی به روش هیستوشیمی در شریانهای آئورت و کاروتید پس از ایجاد دیابت در یک مدل حیوانی بود.
63 رت نر بالغ با وزن 250 ±50 گرم از نژاد Sprague Dawley انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش (n=36) و شاهد(n=27) قرار گرفتند. در گروه آزمایش برای ایجاد دیابت از تزریق داخل صفاتی60mg/kg استرپتوزوتوسین استفاده شد. سپس رتهای گروه آزمایش و شاهد به دسته های دو هفته ای، دو ماهه و چهار ماهه)هر گروه آزمایش12 سر و گروه شاهد9 سر(تقسیم بندی شدند و در شرایط استاندارد نگهداری شدند، در موعد مقرر2 هفته،2 ماه و4 ماه نمونه برداری از آئورت و کاروتید مشترک به عمل آمد و مطابق روش های معمول در بافت شناسی پاساژ داده شد و از بلوکهای پارافینی مقاطعی با ضخامت5 تا6 میکرومتر تهیه و با رنگ آمیزی های پاس، هماتوکسیلن- ائوزین لکتین PNA/Alcian blue pH=2.5 رنگ آمیزی و از نظر شدت رنگ آمیزی درجه بندی شد، داده ها به کمک آزمون غیر پارامتری Mann-Whitney مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج حاصل از این مطاله تنها برای ترکیبات پاس مثبت در مدیای گروه شاهد و دیابتیک چهار ماهه اختلاف معنی داری را نشان داد (P=0.007). هم چنین اختلاف شدت رنگ آمیزی برای ترکیبات پاس مثبت در ورقه های الاستیک نیز میان گروه های دیابتیک دو ماهه و چهار ماهه معنی دار بود (P=0.03). لکتینPNA وجود قند انتهاییGal/Gal Nac را در بافت همبندی ساب اندوتلیال و آدوانتیس عروق نشان داد. علیرغم واکنش بیشتر ماتریکس خارج سلولی به لکتین در گروه های دیابتیک چهار ماهه نسبت به دو ماهه و دو هفته ای، اختلاف معنی داری میان آنها مشاهده نشد.
به نظر می رسد در دیابت، میزان گلیکوزیلاسیون ترکیبات سطحی سلول و ماتریکس خارج سلولی از نظر ماهیت تغییر می نماید. مطالعات آینده نقش بیشتر این ترکیبات را در فیزیوپاتولوژی دیابت نشان خواهد داد.