نگاهی به محتوای اسطوره ای انگاره های درخت در تمدن جیرفت

یکی از نقش مایه ها و انگاره هایی که به صورت مکرر بر روی ظروف کشف شده از تمدن جیرفت وجود دارد، انگاره ی درخت است. این انگاره که با شکل های متفاوت و متعدد آمده، از یک سو با محیط زندگی ساکنان سرزمین ارتا پیوند دارد، و از سوی دیگر، تجسم پاره ای از باورها و اساطیر آن قوم است. تفسیر و تحلیل حقیقی این تصاویر تا زمانی که مدارک بیشتری، به خصوص مدارک کتبی، از این تمدن کشف نشده باشد، غیر ممکن است. با این حال، به دلیل آنکه شالوده ی دانش فعلی ما از ویژگی های این تمدن اعجاب آور، بر پایه ی همین تصاویر شکل می گیرد، تحلیل آن ها اهمیت فوق العاده می یابد. در این گفتار تلاش شده اسطوره ها و باورهای موجود در انگاره ی درخت با بهره گیری از اساطیر شناخته شده ی تصویر درخت مقایسه شوند. نکته ی جالب توجه در این مقایسه، ابداعات و ابتکاراتی است که هنرمندان جیرفتی از خود نشان داده اند. این نوآوری ها احتمالا تنها جنبه ی تزیینی ندارند، بلکه بیان گر پاره ای ارزش های فرهنگی رایج در منطقه در عهد باستان می باشند.