بررسی رقابت در اجتماع گیاهی سویا و سورگوم با استفاده از مدل عکس عملکرد

به منظور بررسی رقابت درون گونه ای و برون گونه ای در اجتماع سویا – سورگوم به روش عکس عملکرد، آزمایش مزرعه ای در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در خلعت پوشان در سال 1379 اجرا گردید. طرح آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار پیاده شد. فاکتور اول شامل رقم سویا در دو سطح (هارکور و ویلیامز)، فاکتور دوم شامل تراکم سویا در سه سطح (30، 50 و 70 بوته در متر مربع) و فاکتور سوم شامل تراکم سورگوم در سه سطح (5، 10 و 15 بوته در متر مربع) و همچنین کشت های خالص سویا و سورگوم در تراکم های مورد نظر بودند. ضریب رقابت برون گونه ای سورگوم بر روی سویا بیشتر از رقابت برون گونه ای سویا بر روی سورگوم بود. سورگوم از اثرات رقابت درون گونه ای بزرگتری نسبت به اثرات رقابتی سویا بر روی سورگوم برخوردار بود. همچنین بوته های سویا کمتر از بوته های سورگوم رقابت درون گونه ای را نشان دادند. رقم ویلیامز در مقایسه با رقم هارکور اثرات درون گونه ای کمتر داشته است و رقابت بیشتری را بر روی سورگوم اعمال کرد. اثر رقابت نسبی در مورد عملکرد بیولوژیک سویا برای ارقام هارکور و ویلیامز به ترتیب 0.117 و 0.223 به دست آمد که نشانگر قوی بودن ویلیامز از نظر قابلیت رقابت با سورگوم می باشد. عملکرد نسبی رقم هارکور نسبت به ویلیامز در بازتاب به افزایش تراکم سورگوم، افت بیشتری را نشان داد.