بررسی میزان منیزیم سرم افراد دارای دیابت نوع 2 مراجعه کننده به مرکز تحقیقاتی - درمانی دیابت یزد

دیابت ملیتوس سندرمی است که با هیپرگلیسمی مزمن به علت کمبود انسولین و یا مقاومت به آن و یا هر دوی این موارد ایجاد می شود. حدس زده می شود که حدود 100 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به این بیماری بوده و این جمعیت تا ده سال آینده 2 تا 3 برابر می شود. یکی از مواردی که به نظر می رسد که در پاتوژنز بیماری دخالت دارد، منیزیم است. منیزیم یکی از یونهای مهم داخل سلولی بوده که انتقال گلوکز از میان غشاها را تعدیل کرده و یک کوفاکتور مهم در سیستمهای آنزیمی از قبیل اکسیداسیون گلوکز است. کمبود آن باعث کاهش حساسیت به انسولین و کاهش ترشح آن می گردد. در این مطالعه منیزیم به عنوان یکی از فاکتورهایی که شاید در ایجاد یا پیشرفت دیابت نوع 2دخیل باشد، مورد بررسی قرار گرفته است.
از بین بیماران دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به مرکز تحقیقات و درمانی دیابت یزد 111 بیمار، به صورت تصادفی انتخاب شدند. بیماران دیابتی نوع 2 که سابقه نارسایی کلیه، بیماری های گوارشی، هیپرپاراتیروئیدیسم و یا سابقه مصرف دیورتیک، آمینو گلیکوزیدها، آنتی اسیدهای حاوی منیزیم، آمفوتریسین B و مسهل ها را داشتند از مطالعه حذف شدند. سپس میزان منیزیم، قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول، تری گلیسرید، سطح سرمی منیزیم، کلسیم و فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، قد و وزن در بیماران اندازه گیری شد و پرسشنامه ای که بدین منظور تهیه شده بود تکمیل گردید.
غلظت سرمی منیزیم دارای میانگین 2.15±0.53(1.62-2.68) بود. رابطه مستقیمی بین وزن، قد، سن و فشارخون سیستولیک با غلظت سرمی منیزیم وجود داشت و این رابطه از لحاظ آماری معنی دار بود و(p=0.04،p=0.01،p?0.000،p=0.05). همچنین یک همبستگی معکوسی بین سطح سرمی منیزیم با قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، سطح کلسترول و تری گلیسرید دیده شد که از لحاظ آماری معنی دار نبود. فشار خون دیاستولیک، طول مدت بیماری، غلظت کلسیم و فسفر و BMI با غلظت سرمی منیزیم رابطه مستقیمی داشتند که این رابطه نیز از لحاظ آماری معنی دار نبود.
بحث: در مطالعه ما میانگین غلظت منیزیم در بیماران دیابتی نوع 2 در محدوده طبیعی بود. بین غلظت منیزیم سرم و کنترل گلیسمی رابطه معنی داری دیده نشد. از آنجایی که سطوح منیزیم سرم و پلاسما نشان دهنده منیزیم کل بدن نیست، مطالعه دیگری جهت بررسی سطوح منیزیم داخل سلولی در بیماران دیابتی نوع 2 پیشنهاد می شود.