اثر مصرف طولانی ریشه بوزیدان (Withania somnifera) بر میزان گلوکز و چربی های سرم در موش صحرایی دیابتی

با توجه به وجود شواهد متعدد مبنی بر اثرات ضد دیابتی بوزیدان و اثرات سودمند آن بر متابولیسم مواد غذایی، در این بررسی اثر هیپوگلیسمیک و هیپولیپیدمیک این گیاه در مدل تجربی دیابت قندی در موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفت.
برای این منظور موشهای صحرایی نر (n=48) به طور تصادفی به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با بوزیدان، دیابتی، و دیابتی تحت درمان با بوزیدان تقسیم بندی شدند. دو گروه تحت تیمار با بوزیدان پودر گیاه مخلوط شده با غذای استاندارد موش (%6.25) را به مدت دو ماه بدون محدودیت دریافت نمودند. میزان گلوکز، تری گلیسیرید، کلسترول تام، کلسترول LDL و HDL سرم قبل از بررسی و در هفته های چهارم و هشتم پس از بررسی تعیین شد.
میزان گلوکز سرم در گروه دیابتی افزایش معنی داری را در هفته هشتم در مقایسه با هفته قبل از آزمایش نشان داد (p<0.001) و در گروه دیابتی تحت درمان با بوزیدان کاهش معنی داری در مقایسه با گروه دیابتی مشاهده نشد. به علاوه سطح تری گلیسیرید در گروه دیابتی افزایش معنی داری را در هفته هشتم نسبت به هفته قبل بررسی (p<0.05) نشان داد و سطح تری گلیسیرید در هفته هشتم در گروه دیابتی تحت درمان با بوزیدان در مقایسه با گروه دیابتی به طور معنی دار پایینتر بود (p<0.05). همچنین یک کاهش معنی دار در سطح کلسترول سرم در گروه دیابتی تحت درمان با بوزیدان در هفته هشتم در مقایسه با گروه دیابتی مشاهده شد (p<0.05). از طرف دیگر، میزان کلسترول HDL و LDL در گروه دیابتی تحت تیمار در هفته هشتم در حد معنی دار و به ترتیب بیشتر و کمتر از گروه دیابتی بود p<0.05) و (p<0.01.
تجویز خوراکی و درازمدت ریشه بوزیدان در مدل تجربی دیابت قندی هر چند فاقد اثر هیپوگلیسمیک بارز بوده ولی موجب تغییرات مطلوب و سودمند در سطح لیپیدهای خون می گردد.