فلسفه از نظر ویتگنشتاین متاخر

این مقاله به بررسی دیدگاه ویتگنشتاین دوم درباره فلسفه میپردازد. نگاه او به فلسفه تفاوتی بنیادین با دیدگاه های غالب فیلسوفان دارد. فلسفه نزد او نه حل مسائل به روشی جدید، بلکه بازخوانی دوباره اصل مسائل فلسفی است. برای رسیدن به این هدف گزاره های گرامری مطرح می شود که وظیفه آن بررسی کاربردهای واژه ها و نشان دادن استعمالات نابجای آنهاست. «بازی های زبانی» از ابداعات دیگر اوست که نقش مهمی در نشان دادن تنوع حوزه های مختلف زبانی به عهده دارد، بازی هایی که شباهت آنها خانوادگی است و همه به نوعی قاعدهمندند. ویتگنشتاین بازی های زبانی مختلف را به صورت اموری بدیهی میپذیرد و صرفآ آنها را توصیف میکند. از این رویکرد به «طبیعتگرایی ویتگنشتاین» تعبیر شده است. زبان صورت زندگی است و قابل تفکیک از سایر فعالیتهای انسان نیست. ویتگنشتاین زبان را نهادی انسانی می داند؛ یعنی زبان مجموعه ای از فعالیتهای خود ارجاع و جمعی است. بررسی خصوصیات زبان و بازی ما را به شناخت دقیقتری از بازی های زبانی می رساند. ویتگنشتاین این شناخت دقیق را برای آشکار کردن مرزهای بازی ها از یکدیگر و در نهایت، ایضاح مشکلات فلسفی بهکار میگیرد. انتهای مقاله به مقایسه ای میان تراکتاتوس و تحقیقات فلسفی میپردازد و نشان می دهد که چگونه رای ویتگنشتاین درباره گزاره های فلسفی، از تراکتاتوس تا تحقیقات فلسفی دچار تحول شده است.