بررسی مقایسه ای اثرات ضد میکروبی دهانشویه های گیاهی پرسیکا، ماتریکا و دهانشویه کلرهگزیدین در بیماران ارتودنسی

بیان مساله: دستگاه های ارتودنسی ثابت با افزایش تجمع پلاک های میکروبی و تکثیر باکتری ها احتمال رخداد پوسیدگی و دی مینرالیزاسیون مینا، ژنژیویت و پریودنتیت را افزایش می دهند. هر چند دهانشویه ی کلرهگزیدین بیشترین اثرات ضد میکروبی و ضد التهاب را از خود نشان داده است، اما بروز برخی عوارض جانبی مانع استفاده ی پیوسته از آن گردیده است.
هدف از انجام این بررسی، مقایسه ی اثرات ضد میکروبی دو دهانشویه ی گیاهی پرسیکا و ماتریکا با کلرهگزیدین در بیماران تحت درمان با ارتودنسی ثابت است.
مواد و شمار 68 بیمار داوطلب درمان ارتودنسی ثابت مراجعه کننده به مطب خصوصی نویسندگان در سال 1383 در دامنه ی سنی 13 تا 19 سال با میانگین سنی 7 ± 16 ماه، با بهداشت دهانی خوب و بی التهاب لثه با روش نمونه گیری ساده ی غیر تصادفی انتخاب و سپس، به طور تصادفی، در چهار گروه 17 نفری جا گرفتند. بجز گروه نخست (شاهد)، که از آنها خواسته شد تا روزانه دو بار دهان را با آب شست و شو دهند، سه دهانشویه ی کلرهگزیدین، پرسیکا و ماتریکا، به طور تصادفی به سه گروه دیگر داده شده و درباره ی شیوه ی استفاده آنها نیز، آموزش لازم داده شد. شمار کلنی کل باکتری های موجود در رینگ الاستیک های پیرامون دو دندان کانین و پرمولر بالا پیش از استفاده، بی درنگ پس از استفاده و سه هفته پس از استفاده از آب و یا دهانشویه در هر چهار گروه در محیط کشت شمرده شده و تغییرات آن به وسیله ی آزمون های آماری ویلکوکسون ((Wilcoxon Signed Rankو کروسکال-والیس ((Kruskal-Wallisارزیابی شد.
آزمون آماری نشان داد، که مصرف هر سه دهانشویه سبب کاهش معنادار (001/0< p) در شمار ریزجانداران (میکروارگانیسم ها) موجود در پیرامون براکت ها، هم پس از یک بار استفاده و هم پس از 20 روز استفاده در هر گروه می گردد. مقایسه ی کاهش در شمار کلنی های باکتری ها در میان گروه ها نشان داد، که بیشترین کاهش به وسیله ی دهانشویه ی کلرهگزیدین ایجاد شده و تفاوت این گروه با هر سه گروه دیگر از نظر آماری معنادار است (05/0p< و 001/0p<). اختلاف دو گروه پرسیکا و ماتریکا نیز، با گروه شاهد معنادار بود (001/0p<)، اما خود با یکدیگر تفاوتی نداشتند.
استفاده از دهان شویه های گیاهی پرسیکا و ماتریکا در بیماران ارتودنسی باعث کاهش معنادار سطح ریزجانداران پیرامون قاعده ی براکت ها بدون ایجاد عوارض جانبی، مانند تغییر رنگ دندان ها (برخلاف کلرهگزیدین) می گردد. بنابراین، می توان استفاده از آنها را برای مهار شمار باکتری ها در بیماران ارتودنسی پیشنهاد کرد.