تغییرات کروموزومی در تخمکهای لقاح نیافته در لقاح آزمایشگاهی

بررسی سیتوژنتیکی تخمکهای لقاح نیافته با روش های لقاح آزمایشگاهیIn Vitro Fertilization) (IVF: و تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI: Intra Cytoplasmic Sperm Injection) به منظور تعیین فراوانی و انواع ناهنجاری های کروموزومی موثر در عدم لقاح تخمک تعداد 364 تخمک از 101 بیمار نابارور مراجعه کننده به پژوهشکده رویان که 48-46 ساعت پس از مجاورت یا تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم لقاح نیافته بودند، بررسی شد. از این تعداد 91 تخمک در روش IVF و 273 تخمک در روش ICSI لقاح نیافته بود. به منظور تهیه متافاز، قشر شفاف تخمکها با استفاده از محلول اسیدتایرود برداشته شد و سپس تحت تاثیر شوک هیپوتونیک قرار گرفت. تخمکها به طور تدریجی در محلولهای تثبیت کننده شامل متانول، اسید استیک و آب مقطر تثبیت شدند و با روش air-dry تارکووسکی لام تهیه شد. لامها با محلول گیمسای 10 درصد رنگ آمیزی و با میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی1000× بررسی شدند.
به طور کلی 39 درصد از تخمکهای بررسی شده هاپلویید و 61 درصد آنیوپلویید بودند. انواع دیگری از ناهنجاری های کروموزومی مانند ناهنجاری های ساختاری (5.2 درصد)، پلی پلوییدی (2.81 درصد) و تراکم پیش رس کروموزومهای اسپرم (PCC: Premature Chromosome Condensation) (24.3 درصد)، چسبندگی کروموزومهای تخمک (5.8 درصد) و عدم تراکم کروماتین تخمکها (6.6 درصد) نیز مشاهده شد. تفاوت معنی داری بین فراوانی انواع ناهنجاری های کروموزومی در تخمکهای لقاح نیافته در روش های IVF و ICSI مشاهده نشد. تنها فراوانی PCC کروموزومهای اسپرم در روش ICSI با تفاوت آماری معنی دار بیش از روش IVF (P<0.01) بود.
نتایج نشان می دهد که بروز ناهنجاری های کروموزومی از دلایل عمده عدم لقاح تخمکها در هر یک از روش های IVF و ICSI است. رخداد ناهنجاری های کروموزومی به عوامل متعددی همچون جدا نشدن کروموزومها در هنگام تقسیم آنافازی که عامل اصلی ایجاد آنیوپلوییدی است، عوامل شیمیایی و فیزیکی، هورمونی و زمینه ژنتیکی فرد بستگی دارد. از این رو فراوانی رخداد هر یک از این ناهنجاری ها در جوامع مختلف متفاوت است. نتایج نشان می دهد که آنیوپلوییدی عامل اصلی عدم لقاح آزمایشگاهی است.