برآورد دوز معادل سالانه ارگانهای حساس و دوز موثر سالانه ساکنین شهرهای استان کردستان ناشی از گامای محیطی

منابع طبیعی پرتوگیری همواره جزیی از عوامل محیطی زندگی بشر بوده اند. پرتوهای یونساز از منابع طبیعی، تابش زمینه طبیعی نامیده می شوند. اندازه گیری دوز معادل روشی برای برآورد اثرات بیولوژیکی ناشی از یک تابش مشخص در یک بافت می باشد. در تحقیق حاضر کمیت دوز معادل ارگانهای حساس مغز استخوان و اندامهای جنسی ناشی از تابش گامای محیطی برای ساکنین شهرهای استان کردستان محاسبه گردیده است. همچنین کمیت دوز موثر که ریسک کلی ناشی از پرتوگیری تمام بدن را برآورد می کند نیز محاسبه گردیده است.
جهت تعیین آهنگ دوز در فضای باز در هر شهر چهار ایستگاه در امتداد چهار جهت اصلی و یک ایستگاه در مرز شهر ا نتخاب گردید. برای فضای بسته در هر شهر با توجه به نوع ساختمانهای موجود دو ایستگاه انتخاب گردید. در هر یک از ایستگاه های مزبور آهنگ دوز با استفاده از دستگاه سرویمتر 110 RDS- در ارتفاع یک متری از سطح زمین، بمدت یک ساعت اندازه گیری گردید.
با در نظر گرفتن فاکتور سکونت 0.8 آهنگ دوز سالانه شهرهای مختلف استان کردستان بصورت زیر برآورد گردید: بانه mGy/y 1.41، بیجار mGy/y 1.21، دیواندره mGy/y 1.13، سقز mGy/y 1.11، سنندج mGy/y 1.13، قروه mGy/y 1.33، کامیاران mGy/y 0.96، مریوان mGy/y 1.05. مقادیر سالانه دوز معادل مغز استخوان، دوز معادل اندامهای جنسی و همچنین دوز موثر سالانه ساکنین شهرهای مختلف برحسب میلی گری در سال بترتیب زیر برآورد گردید: بانه 1.13، 1.14، 0.99، بیجار 0.96، 0.98، 0.85، دیواندره 0.9، 0.92، 0.79، سقز 0.89، 0.9، 0.78، سنندج 0.9، 0.92، 0.79، قروه 1.06، 1.08، 0.93، کامیاران 0.77، 0.78، 0.67، مریوان 0.84، 0.85، 0.74. با مقایسه دوز موثر سالانه هر کدام از شهرها با مناطق با پرتوزایی نرمال، می توان نتیجه گرفت که دوز موثر سالانه در شهر بانه 30 درصد، در بیجار 12 درصد، در دیواندره 4 درصد، در سقز 3 درصد و در سنندج 4 درصد بیشتر از مقادیر نظیر در مناطق نرمال است. دوز موثر سالانه در شهرهای مریوان و کامیاران به ترتیب 3 درصد و 12 درصد از دوز موثر سالانه مناطق نرمال کمتر است.